Zanieczyszczenie powietrza na Pomorzu. W Gdańsku wysokie odczyty niebezpiecznych dla zdrowia pyłów PM 10 oraz PM 2,5

Zła jakość powietrza na Pomorzu. Gdzie jest najgorzej?

Fundacja ARMAAG (Agencja Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji Gdańskiej) we wtorkowe południe, 19.01.2021 r. podawała, że indeks jakości powietrza jest bardzo zły. Według stacji pomiarowych prowadzonych przez Fundację ARMAAG, bardzo dobre powietrze jest jedynie w:

• Sopocie,
• gdyńskim Śródmieściu,
• na gdańskich Szadółkach.

Zadowalający stan powietrza jest w stacjach na Stogach i w Nowym Porcie.

Źle jest z kolei w:

• gdyńskiej Dąbrowie,
• w gdańskim Śródmieściu,
• we Wrzeszczu.

Bardzo zła sytuacja jest na gdyńskim Pogórzu, a poza Trójmiastem – w Kościerzynie i w Chojnicach.

Zły stan powietrza na Pomorzu potwierdza też portal Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, który monitoruje jakość powietrza w Polsce.

Zła jakość powietrza na Pomorzu. Jakie zanieczyszczenia są niebezpieczne dla zdrowia?

Zarówno GIOŚ jak i Fundacja ARMAAG wskazują, że największym problemem powietrza na Pomorzu są pył PM 10 oraz pył PM 2,5.

Pył PM 10 to szkodliwy pył zawieszony, który zawiera w sobie rakotwórcze metale ciężkie.

Pył PM 2,5 natomiast to mieszanina zawieszonych w powietrzu aerozoli atmosferycznych, która jest najgroźniejsza dla człowieka. To ten rodzaj pyłu może powodować u człowieka takie schorzenia jak:

• nowotwory płuc, gardła i krtani,
• zaburzenia rytmu serca,
• miażdżycę,
• zapalenie naczyń krwionośnych,
• osłabienie pracy płuc.

PM 2,5 jest obecny w sporej ilości w powietrzu, nawet gdy nie osiągnie ono stanu alarmowego.

Zła jakość powietrza na Pomorzu. Miejscy aktywiści ostrzegają

Na problem zwracają uwagę miejscy aktywiści, jak choćby Lidia Makowska, związana m.in. z Trójmiejską Akcją Kobiecą i Kongresem Ruchów Miejskich, która w poniedziałek wieczorem, 18.01.2021 r. zwróciła uwagę, że w kilku miejscach we Wrzeszczu normy pyłów są przekroczone wielokrotnie.

– Trujemy się tutaj dzisiaj, smród z kominów stoi nad okolicami Grunwaldzkiej, normy trującego nas PM 2.5 przekroczone średnio o 700 proc. – napisała Lidia Makowska na Facebooku.

– W naszej metropolii jednym z czynników przekroczenia okresowych standardów norm jest transgraniczna migracja zanieczyszczeń – mówi Maciej Lorek, dyrektor Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku.

– Kraków, w którym wdrożono uchwałę antysmogową (ma jeszcze do zlikwidowania około 2 tys. pieców węglowych), wciąż nie może poradzić sobie z zanieczyszczeniami transgranicznymi, które napływają intensywnie z innych gmin. Jeśli w skali kraju chcemy osiągnąć skuteczny sukces poprawy jakości powietrza, musimy myśleć o wyeliminowaniu pieców węglowych bardziej globalnie.

– Dlatego też egzekucja Pomorskiej Uchwały Smogowej jest priorytetowa. Do oceny przyczyny złego stanu jakości powietrza mogą posłużyć specjalistyczne modele. Wyniki ocen modelowania zanieczyszczeń pozwalają wskazać ognisko pochodzenia zanieczyszczeń oraz określić dokładną prognozę stanu jakości powietrza dla poszczególnych miejsc, z prognozą na najbliższe 3 dni – dodaje urzędnik.

Zła jakość powietrza na Pomorzu. Grozi nam smog?

Krystyna Szymańska, dyrektor Fundacji ARMAAG zwraca uwagę, że tak zły stan powietrza jak obecnie może być chwilowy i ma związek z nagłym gwałtownym ochłodzeniem oraz idącym za tym większym paleniem w piecach. Innym czynnikiem jest wiatr południowo-wschodni, który wieje w stronę Gdańska z ościennych gmin.

– Jakość powietrza w Gdańsku w ostatnich dniach uległa chwilowemu pogorszeniu – mówi Krystyna Szymańska. – Związane to jest głównie ze wzrostem emisji z indywidualnego ogrzewania oraz warunkami meteorologicznymi, które powodują gorsze rozpraszanie pyłu w atmosferze przyziemnej. Dodatkowo, wraz ze zmianą kierunku wiatru na południowo-wschodni, wzrasta wpływ emisji napływowej – dodaje.

Specjalistka zwraca uwagę, że informacje mówiące o wielokrotnych przekroczeniach obowiązujących norm, są obarczone błędem, ponieważ opierają się na odczytach chwilowych. Nieścisłość polega na tym, że chwilowe odczyty odnoszone są do norm rocznych, które z natury rzeczy są zdecydowanie niższe. Jej zdaniem, bardziej miarodajne oraz dające powód do niepokoju byłyby odczyty wskazujące na dłuższą tendencję, przez co najmniej kilka dni.

Chwilowe odczyty mogą wzrastać ze względu na różne czynniki, takie jak:

• wzmożony ruch uliczny,
• warunki pogodowe,
• większa emisja z indywidualnych lokali.

Należy też pamiętać, że odczyty z pochodzące ze stacji należących do sieci pomiarowo-informacyjnej ARMAG często są niższe niż pomiary pochodzące z innych, niereferencyjnych stacji pomiarowych. W Gdańsku nie ma smogu, zdarzają się natomiast chwilowe wzrosty zawartości pyłów w powietrzu.

Zdaniem Krystyny Szymańskiej, osoby, które są szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, powinny pozostać w domach lub unikać ruchliwych ulic. Jak mówi, jedynym wyjściem dla nich jest w tej chwili prewencja.

Dotacje na wymianę ogrzewania w Gdańsku

Jak podaje Jędrzej Sieliwończyk z Urzędu Miejskiego w Gdańsku, miasto konsekwentnie prowadzi działania prowadzące do zmiany sposobu ogrzewania z węglowego na inny. Z danych Wydziału Środowiska wynika, że w 2019 r. wypłacono 229 dotacji na wymianę ogrzewania węglowego, na kwotę 1 484 788,58 zł. W 2020 r. wypłacono 224 dotacje na wymianę ogrzewania węglowego, na kwotę1 539 835,37 zł.

Oprócz tego, w 2020 r. przeznaczono 700 000 zł na likwidację pieców w zasobach komunalnych.

Poprzez Fundację ARMAAG miasto prowadzi ciągły monitoring powietrza w mieście. W 2020 r. uzupełniono stację monitoringu powietrza na ulicy Leczkowa o analizator pyłów PM 2,5 i PM 10 za ponad 80 tys. zł.

Na bieżąco są realizowane są także Plan Adaptacji do Zmian Klimatu do roku 2030 oraz Plan Gospodarki Niskoemisyjnej, który w roku 2021 zostanie zaktualizowany.

Cały czas prowadzone są działania związane z przyłączeniem kolejnych lokali mieszkalnych do miejskiej sieci ciepłowniczej. Wartość projektów zrealizowanych przez Gdańskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w latach 2019-2020 to 52,5 mln zł, natomiast całkowita wartość projektów realizowanych i zaplanowanych na lata 2017-2023 to aż 250,7 mln zł. Dzięki zrealizowanym inwestycjom do atmosfery nie trafiło ponad 31 tys. ton CO2.

Od początku tego roku na Pomorzu obowiązuje również uchwała antysmogowa sejmiku wojewódzkiego. Zakazuje ona palenia w piecach węglem brunatnym, mułem węglowym, biomasą o wilgotności większej niż 20 proc. i miałem w formie brykietów. Na mocy uchwały, od początku 2024 r. na Pomorzu nie będzie można palić w starych piecach węglem kamiennym, do roku 2030 wszystkie stare piece muszą zostać wymienione na nowe, które będą spełniać najsurowsze wymagania emisyjne lub zostaną one podłączone do centralnej lub gazowej sieci ogrzewania.