Rekordowa w 2023 roku liczba niewypłacalności i prawie 200 tys. wniosków o zamknięcie jednoosobowych firm

Polska z 70 proc. wzrostem liczby niewypłacalności w ub. roku została wyprzedzona tylko przez Węgry (+146 proc. r/r). To liderzy pośród 26 krajów, które odnotowały dwucyfrowy wzrost niewypłacalności przedsiębiorstw w roku 2023, przy czym 11 z nich doświadczyło ponad +30 proc. wzrostu liczby niewypłacalności.

W porównaniu do sytuacji sprzed pandemii mamy już niewątpliwie najwyższy w skali globalnej wzrost liczby niewypłacalności, bo aż o +357 proc. w okresie od 2019 do 2023 roku. W dużym stopniu poprzez inne podejście niż na większości rynków – zmiany w ramach postępowania restrukturyzacyjnego w tym trudnym czasie ułatwiły i przyspieszyły procedury restrukturyzacyjne (a nie zostały one de facto zawieszone, jak na wielu innych rynkach) - piszą analitycy Allianz Trade

- W Polsce jak dotychczas niewypłacalne są głównie firmy najmniejsze, a podstawową przyczyną nie są opóźnienia należności (one są zazwyczaj efektem wtórnym), tylko niska rentowność. MSP najgorzej sobie radzą z dostosowywaniem do wzrostu kosztów cen swoich usług czy produktów, jednocześnie mogąc korzystać z unikalnego narzędzia dalece uproszczonej restrukturyzacji. Powszechność zjawiska niewypłacalności w Polsce przekłada się na zagrożenie efektem domina – skumulowana skala problemów małych firm oznaczać może wyzwanie także dla tych większych, będących ich dostawcami. Zwłaszcza, że realna może być tendencja koncentracji i trwałego zmniejszenia liczby polskich firm: nie ma już warunków sprzyjających samozatrudnieniu, przeciwnie - duży popyt na pracę (rekordowo niskie, nawet na tle UE bezrobocie) sprzyja nie tylko podnoszeniu pensji dla pracowników na etacie ale jednocześnie także wzrostowi obciążeń składek społecznych dla MSP. Stąd też rekordowa liczba firm zamykanych i zawieszanych – w 2023 było ich blisko 600 tys. – zauważa Sławomir Bąk, członek zarządu Allianz Trade w Polsce ds. oceny ryzyka, likwidacji szkód i odzyskiwania należności.

Są jednak powody do optymizmu. Zdaniem Allianz Trade, po czterech kolejnych latach wzrostów do rekordowego poziomu 4 467 spraw w 2023 r. można spodziewać się niewielkiego spadku liczby niewypłacalności m.in. z powodu większego wpływu poprawiających się fundamentów gospodarczych w Polsce. Niemniej jednak zwłaszcza MŚP będą w słabej kondycji. Liczba niewypłacalności spadnie do około 4000 przedsiębiorstw w 2024 r. (-10% r/r) i 3450 przypadków w 2025 r. (-14%).

O tym, że najmniejsze firmy mają największe problemy świadczą dane z rejestru CEIDG. W ub. roku złożono 198,4 tys. wniosków dot. zakończenia jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG). To wzrost o prawie 3 proc. w stosunku do 2022 r. Najaktywniejsi pod tym względem okazali się samozatrudnieni, którzy nie mieli określonego terenu prowadzenia działalności – ponad 36 tys. Natomiast ranking województw otwiera mazowieckie – blisko 26 tys. Z kolei na samym końcu zestawienia jest opolskie – przeszło 3 tys. Najwięcej firm było zamykanych w styczniu, a najmniej – w lipcu. Do tego w ub.r. zawieszono prawie 373 tys. podmiotów, czyli o ponad 7 proc. więcej niż rok wcześniej. Eksperci, chociaż widzą, że wzrosty są minimalne, jednak oceniają je jako niepokojące.

– W Polsce od wielu lat panują niekorzystne warunki do prowadzenia mikroprzedsiębiorstw, które z roku na rok pogarszają się coraz bardziej. Na funkcjonowanie firm negatywnie wpływają takie problemy, jak stale zmieniający się stan prawny, wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, w tym podatków, wynagrodzeń itd. Skutkiem tego coraz więcej drobnych biznesów upada – komentuje mec. Łukasz Goszczyński z kancelarii prawa gospodarczego GKPG.

Z kolei dr hab. Grzegorz Wojtkowiak z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu zwraca uwagę na to, że w czasie pandemii i po jej zakończeniu prowadzenie działalności wiązało się z dużą niepewnością, w tym z zakłóceniami dostaw w wielu branżach. Późniejszy wzrost cen, głównie energii, ale też niektórych surowców dodatkowo utrudnił planowanie i realizację inwestycji. Natomiast utrzymująca się inflacja zmusiła wielu przedsiębiorców do przeglądu efektów swojego działania i przyszłych perspektyw, a w konsekwencji – do zakończenia aktywności. W tym kontekście wzrost liczby osób zamykających działalność gospodarczą jest niepokojący.

– Takie dane oczywiście są bardzo niekorzystne dla gospodarki. Państwo powinno wreszcie zwrócić uwagę na warunki, w jakich obecnie są prowadzone mikroprzedsiębiorstwa. Absolutnym priorytetem nowego rządu powinno być wypracowanie modelu gospodarczego, który pozwoli kreatywnym i energicznym obywatelom rozwijać swoje biznesy – alarmuje mec. Łukasz Goszczyński.

Patrząc na dane z poszczególnych miesięcy 2023 roku, widać, że najwięcej wniosków dot. zakończenia jednoosobowej działalności gospodarczej było w styczniu – 25,3 tys. (rok wcześniej – 27,4 tys.), w grudniu – 20,5 tys. (20,7 tys.), a także w marcu – 18,1 tys. (18,1 tys.). Najmniej zaś odnotowano ich w lipcu – 13,3 tys. (rok wcześniej – 11,8 tys.), w czerwcu – 13,4 tys. (12,6 tys.), jak również w sierpniu – 14,1 tys. (13,8 tys.). – Pierwsze trzy miesiące roku to dla przedsiębiorców okres podejmowania nowych wyzwań i decyzji. W marcu notuje się też wzrost zakładania nowych działalności. Z kolei grudzień z reguły jest czasem rozliczania się z efektów. Zbliżona tendencja występowała też w 2022 roku – mówi dr hab. Grzegorz Wojtkowiak.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź "Dziennik Bałtycki" codziennie. Obserwuj dziennikbaltycki.pl!