Zabytkowy ołtarz z Oliwy
Pochodzący z początków XVIII w. bogato rzeźbiony ołtarz główny stał wcześniej w kościele św. Jakuba w Oliwie. Dzięki staraniom proboszcza Kleista trafił w 1833 roku do Chwaszczyna.
Drewniany ołtarz dzieli się na dwie kondygnacje, a wieńczy go krucyfiks wśród dwóch aniołów, pochodzący jeszcze z XV w.
Górny obraz przedstawia malowidło św. Marii Magdaleny w postaci pokutnicy w jaskini z książką i trupią czaszką. Ołtarz zdobią dwie rzeźbione figury.
Przez 100 lat ołtarz nie był restaurowany, tylko w XIX w. zamontowano za głównym obrazem kasetę, w której umieszczono figurę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Dodano też tabernakulum. - Gdy zauważyliśmy ślady kornika, zdecydowaliśmy o oddaniu ołtarza do konserwatora - mówił ks. Piotr Gruba, proboszcz parafii. - Musieliśmy jednak szukać dla tych prac wsparcia finansowego.
Specjaliści zdemontowali cały obiekt. Ponieważ nie zachowały się źródła mówiące o pierwotnym wyglądzie ołtarza, zdjęli kolejne warstwy farb, poddali ołtarz konserwacji, przywrócili też prawdziwe złocenia w miejsce farb imitujących złoto.
Czytaj więcej na temat kościoła w Chwaszczynie i parafii św. Judy Tadeusza
W rękach konserwatora
Bardzo zniszczony obiekt został zdemontowany i wywieziony do pracowni konserwatorskiej.
- Ornamenty, figury, ramy, kolumny z głowicami - każdy element odnawialiśmy osobno - wyjaśnia Roman Krzyżewski, konserwator sztuki z 32-letnim doświadczeniem, który zajmował się chwaszczyńskim ołtarzem.
Przez stulecia w kościołach używano świec, lamp naftowych, pieców, kominków.
- Elementy ołtarzy były brudne, zakopcone, zakurzone - snuje opowieść pan Roman. - Gdy parafia miała fundusze, zlecała ich odnowienie, a polegało to na nakładaniu kolejnych warstw farby, zwykle najbardziej dostępnej.
W trakcie konserwacji najczęściej usuwa się nawarstwienia i przywraca pierwotną kolorystykę. Zwyczajem konserwatorskim pozosta się tzw. świadków - fragment powierzchni z kolejnymi warstwami farb. Podczas renowacji odnowiono również obrazy w ołtarzu głównym - usunięto wtórne werniksy, czyli lakiery zabezpieczające przed wpływem znacznych skoków wilgoci, brudem i kurzem. Odrestaurowano rzeźby.
- Ten z lewej strony, święty Roch, to pełna rzeźba, ciężki był - wspomina pan Roman. - Za to ten drugi - święty Dominik, taki eteryczny, chudzieńki, leciutki.
Ornamenty w złocie
Chwaszczyński ołtarz odzyskał złocenia na ornamentach. Do złoceń stosuje się 24-karatowe złoto w płatkach 8x8 cm, o grubości kilku mikronów. Element drewniany gruntuje się gruntem klejowo-kredowym, po czym szlifuje, by maksymalnie wygładzić powierzchnię pod złocenie. Na tak przygotowanym elemencie można wykonać złocenie typu błyszczącego. Złocenie matowe odbywa się bezpośrednio na drewnie, bez polerowania.
Proces złocenia jest pracochłonny - wymaga dokładności i cierpliwości. - Złoto układa się na poduszce - demonstruje pan Roman. - Pędzlem otartym o na-tłuszczoną rękę lub - jak dawniej - o policzek - podbiera się płatek, po czym nakłada się go na element posmarowany rozcieńczonym alkoholem.
Cieniutki płatek złota błyskawicznie osiada na powierzchni. Jest tak cienki, że każdy podmuch powietrza może go zwiać ze złotniczej poduszki. Dopiero po kilku godzinach można przystąpić do polerowania elementu.
Chwaszczyński ołtarz po roku zabiegów konserwatorskich jaśnieje blaskiem. Na swoją kolej czeka XVIII-wieczny ołtarz św. Jakuba z tej świątyni.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
