Na razie archeolodzy nie będą prowadzić prac na Westerplatte. Wykopaliska zostały wstrzymane przez epidemię

W tym miesiącu archeolodzy mieli rozpocząć kolejny etap archeologicznych poszukiwań na Westerplatte. Termin ten jednak, z uwagi na zagrożenie koronawirusa, został odłożony.

- Badania archeologiczne muszą być i na pewno będą kontynuowane - zaznacza Filip Kuczma , kierownik badań archeologicznych z ramienia Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, będącego oddziałem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. - W tym roku zamierzamy przebadać teren bezpośrednio przylegający do mogił Westerplatczyków, odnalezionych podczas zeszłorocznego, V etapu prac archeologicznych. Celem najbliższych, planowanych prac jest weryfikacja - potwierdzenie bądź wykluczenie, obecności kolejnych szczątków obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej z września 1939 r.

Przypomnijmy, we wrześniu, październiku i listopadzie ub. roku odnaleziono szczątki 9 osób oraz ponad kilkaset fragmentów kości ludzkich (prace prowadził zespół archeologów: Adam Dziewanowski, Filip Kuczma, Piotr Kalka, Wojciech Samól). Zdaniem archeologów, a także Mariusza Wójtowicza-Podhorskiego, kierownika Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, wszystko wskazuje, że są to szczątki polskich żołnierzy, którzy zginęli w czasie obrony WST we wrześniu 1939 r.

Na jednym ze szkieletów są elementy polskiego, wojskowego oporządzenia używanego w 1939 r., przy drugim znaleźliśmy polski bagnet w pochwie.

- Kontekst miejsca, przedmioty znalezione przy szczątkach wskazują, że są to polegli członkowie garnizonu polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte – mówił "Dziennikowi Bałtyckiemu", jesienią ub. roku Mariusz Wójtowicz-Podhorski. - Na jednym ze szkieletów są elementy polskiego, wojskowego oporządzenia używanego w 1939 r., przy drugim znaleźliśmy polski bagnet w pochwie. Moim zdaniem są to żołnierze, którzy zginęli w zbombardowanej Wartowni nr 5, na co mogą wskazywać obrażenia widoczne na kościach, rozczłonkowanie szkieletów. Widać, że żołnierze zostali pochowani w zbiorowej mogile, co zresztą zgadzałoby się z relacjami historycznymi.

Po odkryciu szczątków ludzkich, zgodnie z przepisami, śledztwo rozpoczął Oddział Śledczy Instytutu Pamięci Narodowej. Obecnie szkielety i fragmenty kostne badają genetycy z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, którzy będą identyfikować poległych na podstawie badań DNA. Trwa także analiza listy poległych żołnierzy polskich w czasie walk o Westerplatte i losów członków garnizonu Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Dodajmy, że w czasie wcześniejszych prac na Westerplatte archeolodzy znaleźli kilkaset przedmiotów pozostałych po polskich żołnierzach (m.in. szczoteczki do zębów), które stworzyły wystawę "Westerplatte w 7 odsłonach".

- Odnajdywane po 80 latach szczątki obrońców oraz liczne artefakty świadczą, niestety o wieloletnim zaniedbaniu i braku zainteresowania materialnymi śladami przeszłości, które dzięki pracy muzealnych archeologów wychodzą obecnie na światło dzienne - zaznacza dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej. - Efekty badań archeologicznych dowodzą jak wiele jest do zrobienia jeszcze zarówno na samym terenie półwyspu Westerplatte, jak i w kwestii badań nad historią tego miejsca, tak szczególnego dla historii Polski jak i całego świata.

Przypomnijmy, wiosną i latem ub. roku o Westerplatte zrobiło się głośno, za sprawą specustawy, którą wprowadził rząd Prawa i Sprawiedliwości. Jej zapisy pozwalają skupić podzielone między kilkunastu właścicieli i zarządców tereny na półwyspie w rękach Muzeum II Wojny Światowej. Gdańska placówka ma wybudować na Westerplatte nowe, plenerowe muzeum. Sprzeciw m.in. miasta Gdańska i Muzeum Gdańska wzbudziło odebranie przez specustawę samorządowej działki, na której znajduje się m.in. zachowana Wartownia nr 1, zniszczone ruiny nowych koszar, cmentarz Westerplatczyków i Pomnik Obrońców Wybrzeża. W listopadzie 2019 r., już po odnalezieniu szkieletów Westerplatczyków prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz odwiedziła miejsce prac archeologicznych w towarzystwie Karola Nawrockiego. Zadeklarowała wsparcie w przygotowaniu cmentarza i uroczystego pochówku obrońców WST.