W 2014 roku została wydana książka dr Moniki Tomkiewicz pt. „Wybrane aspekty historii Dziemian (Sophienwalde) w latach II wojny światowej”. Teraz powstaje kolejna publikacja, tym razem dotyczącą m.in. historii oddziału partyzanckiego Armii Krajowej o kryptonimie „Szyszki”. Jej autorami są dr Monika Tomkiewicz, historyk Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku oraz prof. Andrzej Gąsiorowski z Uniwersytetu Gdańskiego.
- To pierwsza publikacja dotycząca gminy Dziemiany, którą będę przygotowywał - mówi prof. Andrzej Gąsiorowski. - Pisałem natomiast o działalności konspiracyjnej w powiecie kościerskim. W książce znajdą się ciekawe zdjęcia i skany. Jeśli chodzi o moją rolę w tej publikacji, to zajmę się dokumentami, wspomnieniami i relacjami, bazując na zbiorach Muzeum Stutthof. Natomiast dr Monika Tomkiewicz będzie pracować w oparciu o śledztwa IPN. W Polsce coraz więcej wydawnictw dotyczy poszczególnych miejscowości. Taka jest tendencja. W gm. Dziemiany sporo się działo, a wiele wydarzeń rzutowało na cały region.
Książka prawdopodobnie będzie gotowa już w tym roku. Z pewnością zainteresuje ona mieszkańców gminy Dzie-miany, ale nie tylko. Wcześniejsza publikacja dr Moniki Tomkiewicz pt. „Wybrane aspekty historii Dziemian (Sophienwalde) w latach II wojny światowej” przedstawiała wojenne losy kilku mieszkańców Dziemian i okolic oraz historię powstającego na tym terenie poligonu szkoleniowego wojsk SS „Sophienwalde Bauleitung der Waffen-SS und Polizei Westpreussen”, obozu pracy zwanego SS-Lager Sophienwalde oraz obozu przeznaczonego dla kobiet żydowskich „Aussenarbeitslager Bruss”, filii macierzystego obozu koncentracyjnego Stutthof. Autorka skoncentrowała się na nowych materiałach archiwalnych, które jeszcze nie były dotąd cytowane przez historyków. Dr Monika Tomkiewicz przedstawiła m.in. warunki bytowe, szerzej pokazując obóz męski, w którym miało dojść do eksperymentalnych zabiegów medycznych na młodocianych chłopcach przeniesionych do obozu w Dziemianach z obozu w Potulicach.
W budynkach koszarowych poligonu szkoleniowego wojsk SS mieszkają obecnie rodziny. Po barakach nie pozostało śladu. W 2006 r. przed Urzędem Gminy w Dziemianach odsłonięto pomnik upamiętniający więźniów Sophienwalde.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
