Nielegalny order

- Jesteśmy jak najdalsi od podważania zasług Gdyni w czasie II wojny, bo są one niepodważalne - mówi Marcin Horała, radny gdyńskiego PiS. - Chodzi nam o to, że order nadany został przez instytucję, która nie była legalną władzą Polski. Krajowa Rada Narodowa bowiem była samozwańczą grupą, uzurpującą sobie władzę w Polsce przy wsparciu wojskowej siły totalitarnego państwa sowieckiego i jego aparatu bezpieczeństwa.

- W tym czasie jedynym podmiotem, który mógł legalnie nadawać odznaczenia w imieniu państwa polskiego, były uznawane na całym świecie legalne władze RP na uchodźstwie. Zdaję sobie sprawę, że nadanie Orderu Krzyża Grunwaldu to fakt historyczny, ale nie wszystkimi takimi faktami należy się chwalić. Tablice to przecież małe pomniki, po roku 1989 już żadne podobne wydarzenie nie zostałoby w ten sposób uhonorowane.

- Teraz radni PiS czekają na odpowiedź urzędników magistratu. Gdyby była odmowna, będą forsować pomysł za pomocą uchwały Rady Miasta, która obligowałaby prezydenta do usunięcia tablicy z murów magistratu. Urzędnicy miejscy temat uważają za zastępczy.
- Sądziłem, że czasy burzenia pomników mamy już za sobą - mówi Jerzy Zając, dyrektor Urzędu Miasta Gdyni. - Jak się nie ma co robić, to można i gołębie na żółto malować. Uważam, że w Gdyni jest tyle ważniejszych rzeczy, iż taką sprawą nie ma sobie co głowy zawracać. Ale, jeśli zostanie podjęta decyzja, za tablicę umierał nie będę...

Order Krzyża Grunwaldu był jednym z najwyższych odznaczeń państwowych w okresie PRL. Jego wprowadzenie związane było z rozwojem komunistycznego ruchu oporu w Polsce w 1943 r., niepodporządkowanego polskiemu rządowi emigracyjnemu. Order ustanowiło Dowództwo Główne Gwardii Ludowej, a zatwierdziła Krajowa Rada Narodowa, jako order państwowy, 20 lutego 1944 r.

Prawie sześć tysięcy krzyży
Zniesiony w 1992 r. Order Krzyża Grunwaldu przyznawano w 3 klasach.
Klasa I zarezerwowana była dla osób i instytucji, które wsławiły się zwycięskimi operacjami wojskowymi, zasługami przy organizowaniu sił zbrojnych i walkami podziemnymi. Klasa II - za dowodzenie oddziałem na polu walki i za wybitne zasługi w pracy podziemnej. Gdynia jest posiadaczką orderu klasy III, przyznawanego za osobiste czyny bohaterskie na polu walki lub w pracy podziemnej. W latach 1943-1983 w całym kraju nadano 5738 takich krzyży. Większość - aż 5321 - klasy III.