Wyłoniono koncepcję urbanistyczno-architektoniczną nowego cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte

Na konkurs nadesłano 27 prac przedstawiających skrajnie zróżnicowane wizje nowej nekropolii (niektóre w formie obiektów, najczęściej jednak ściśle powiązane z naturą), które zostały zweryfikowane, a następnie ocenione przez sąd konkursowy.

- Konkurs był bardzo trudny – podsumował prace przewodniczący zespołu, dr. hab. inż. arch. Bolesława Stelmacha, dyrektor Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki. - Należało z jednej strony zaprojektować kameralny cmentarz dla bohaterów dramatycznych wydarzeń na Westerplatte, a z drugiej znaleźć formę ponadczasowego, uniwersalnego upamiętnienia, które uszanuje kruche, autentyczne świadectwa historii: krajobraz, ukształtowanie terenu, ruiny, leje po bombach. Nadesłane prace należy ocenić jako dobre lub bardzo dobre.

Cmentarz, ruiny oraz plac apelowy

Zwycięską pracę wykonało biuro projektowe NM Architekci z Warszawy, w składzie: Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski, Karolina Kayzer. Jak zaznaczono w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, zaproponowana przez zespół wizja nekropolii jest ponadczasowa i minimalnymi środkami wyrazu „organizuje przestrzeń cmentarza jako współczesną propozycję klasycznych symboli”. Do strefy sacrum cmentarza, która zostanie urządzona na planie okręgu, prowadzić będzie ścieżka, zwieńczona Krzyżem kmdra Dąbrowskiego, który stanie w miejscu odnalezienia szczątków obrońców Westerplatte. Tuż obok zostaną wyeksponowane ruiny Willi Oficerskiej oraz wartowni nr 5, a po drugiej stronie ścieżki prowadzącej w kierunku morza architekci zaproponowali plac apelowy.

CZYTAJ TAKŻE: Westerplatte: Muzeum II Wojny Światowej i władze Gdańska bez porozumienia w sprawie wysokości odszkodowania za przejęcie terenu

„Stalle – miejsca pochówków, stojące wokół krzyża, symbolicznie się z nim jednoczą. Minimalne środki wyrazu zaproponowane w pracy pozwalają przemówić krajobrazowi, niebu, drzewom, łące, które są najważniejszym nośnikiem pamięci dramatu, który rozegrał się na Westerplatte” - czytamy w uzasadnieniu.

- Cieszę się z faktu, że zwycięska koncepcja wpisała się w nasze oczekiwania, które zawarliśmy w regulaminie konkursu – mówi dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. - Dla nas niezwykle istotne było, aby cmentarz został dostrzeżony jako część Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, aby wpisał się w założenia programowe całej memoratywnej, muzeologicznej koncepcji. Bardzo ważne było dla nas także, aby w całej koncepcji cmentarza obok placu apelowego i miejsca pochówku wkomponować oraz wyeksponować Wartownię nr 5 i Willę Oficerską.

Kolejnym etapem opracowanie dokumentacji

Trzy najciekawsze oraz dwie wyróżnione prace zostaną nagrodzone w formie finansowej (od 75 tys. zł do 10 tys. zł), natomiast koncepcja zaproponowana przez NM Architekci stanowić będzie podstawę do opracowania dokumentacji projektowej niezbędnej do zrealizowania inwestycji.

CZYTAJ TAKŻE: Wojewoda wydał kolejną decyzję zezwalającą na realizację inwestycji w zakresie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939

Cmentarz zostanie zlokalizowany na tyłach obecnego cmentarza poległych Westerplatczyków. Spoczną na nami zarówno żołnierze, których szczątki odnaleziono w trakcie ubiegłorocznych prac archeologicznych, jak i pochowani na obecnej nekropolii. Przypomnijmy, że nowe miejsce pamięci powstanie w obrębie działki, która decyzją wojewody pomorskiego z 15 grudnia br. przeszła w administrowanie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.