Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wielka powódź w Gdańsku 9 lipca 2001 r. Jak doszło do zatopienia części miasta? [archiwalne zdjęcia]

Kazimierz Netka
Do powodzi w Gdańsku do szło po południu, 9 lipca 2001 roku. Nikt się nie spodziewał, ale... O tym, że Kanał Raduni to bomba wodna, melioranci ostrzegali już dużo wcześniej, przed powodzią w lipcu 2001 roku. Nikt w to nie wierzył. Taka mała, sztuczna rzeka, jaka ona może być groźna? Wytrzymała kilkaset lat! Kanał Raduni zbudowali bowiem Krzyżacy.

Powódź w Gdańsku 2001

A tu nagle, 9 lipca 2001 roku po południu z nieba poszła fala deszczu. Jak przed potopem – można by powiedzieć. I wkrótce potop się zaczął. Pod woda znalazły się spore połacie miasta, w tym piwnice siedziby władz stolicy województwa pomorskiego, dworzec kolejowy PKP Gdańsk Główny, tereny depresyjne zostały zatopione. Wał oddzielający Kanał Raduni od niżej położonych osiedli Lipce, Orunia, został rozerwany przez wodę w kilku miejscach. Fala z tego cieku runęła na domostwa, samochody, na ludzi. Ze swego koryta wyrwała się też Strzyża we Wrzeszczu...

Zobacz więcej archiwalnych zdjęć: Powódź w Gdańsku. 9 lipca 2001 r. kilka dzielnic miasta znalazło się pod wodą (ARCHIWALNE ZDJĘCIA)

Gdańsk jeszcze nie raz stawał na krawędzi powodzi. Nie tylko rzecznej, opadowej, ale też.... morskiej.

To katastrofalne wydarzenie z lipca 2001 roku, jest – zdaniem Andrzeja Chudziaka, prezesa Gdańskich Melioracji – przestrogą. Nauczyło nas, że nie można czekać, aż dojdzie do ataku żywiołu, ale trzeba działać. Zaraz po tej powodzi ruszyły prace przy budowie zbiorników retencyjnych. Zaczęła się odbudowa cieków. Jesienią będzie gotowy magazyn na sprzęt przeciwpowodziowy, na materiały do obrony przed kataklizmem, na wyposażenie, między innymi na odzież ochronną dla tych, którzy będą pomagać w walce z zagrożeniem.

A jakie były następstwa powodzi 9 lipca 2001 roku? Przypomina to Michał Piotrowski - inspektor w Referacie Prasowym Wydziału Promocji, Informacji i Komunikacji Społecznej Urzędu Miejskiego w Gdańsku:

Podczas ulewy dziesięć lat temu w ciągu ośmiu godzin, tj. od godz. 12.00 do godz. 20.00 spadło 127,7 mm wody na metr kwadratowy. To dwukrotnie więcej, niż wynosi dla Gdańska średni miesięczny opad w lipcu (68 mm/m2). Główne nasilenie ulewy nastąpiło w godz. 15.00 – 17.00. W ciągu tych dwóch godzin spadło 90 mm/m2 deszczu.

Główne szkody

Wody deszczowe z nurtem lokalnych potoków spłynęły do Kanału Raduni mającego maksymalną przepustowość do 25m3/sek. Na skutek ulewy Kanał musiał przejąć przepływ około pięć razy większy, czyli 125m3/sek. Nadwyżka wody przelała się na tereny przyległe - depresyjne. Do przelania doszło w pięciu rejonach: ul. Małomiejskiej / Serbskiej; ul. Gościnnej; ul. Niegowskiej; Trakt Św. Wojciecha 417; Trakt Św. Wojciecha 450. Zalane zostały tereny zabudowane w dzielnicach Św. Wojciech, Lipce, Orunia i Niegowo. Przerwana została komunikacja na drodze krajowej Nr 1 oraz poważnie zagrożona została linia kolejowa relacji Gdańsk - Tczew, tj. główny szlak kolejowy łączący port i aglomerację Trójmiasta z pozostałą częścią kraju.

Na Potoku Strzyża nastąpiło przerwanie wału zbiornika retencyjnego “Srebrzysko”, co spowodowało lokalną powódź w odcinku środkowym potoku wzdłuż ul. Słowackiego (odcinek Potokowa - Grunwaldzka).

Powódź 9 lipca 2001 roku spowodowała straty w infrastrukturze miasta szan cowane na około 200 mln zł nie licząc strat poniesionych przez ludzi. Powodzią dotkniętych zostało około 300 rodzin, a około 5 tys. osób otrzymało "kartę powodzianina" uprawniającą do otrzymania pomocy socjalnej.

304 osoby trzeba było natychmiast ewakuować. Miejsca noclegowe przygotowano dla nich w 11 placówkach. Były to: SP 56, koszary przy ul. Słowackiego, noclegownia w Nowym Porcie, Wojskowe Liceum Muzyczne przy ul. Łąkowej, SP 47, SP 8, SP 21, SP 41, PCK ul. Hallera. Sztab Kryzysowy Gdynia udostępnił wagony mieszkalne. Na zakwaterowanie powodzian w hotelach do dnia 30 września 2002 r. wydatkowano kwotę 2 669 642,39 zł. Po 30 września 2002 r. powodzianie zakwaterowani w hotelach uzyskali lokale docelowe lub wrócili do swoich wyremontowanych domów.

Na sprzątanie terenów zalanych w czasie powodzi, osuszanie, konieczne ekspertyzy budynków wydano 2 049 171,78 zł. Wydatki na usuwanie skutków powodzi związane ze sferą mieszkalnictwa w latach 2001 - 2005 zamknęły się łącznie kwotą 41 603 294,23 zł. Kupiono m.in. 234 nowe mieszkania dla powodzian. Było to konieczne, gdyż 134 budynki należało rozebrać. 166 budynków (głównie na terenie Wrzeszcza i Oruni) zostało wyremontowanych.

Pomoc społeczna

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku w okresie od 9 lipca 2001r. do 30 września 2002r. udzielał poszkodowanym doraźnej pomocy. Była to głownie pomoc w formie rzeczowej i pieniężnej. Przyznano łącznie 3 894 świadczenia dla 4 470 osób. Wysokość wypłaconych zasiłków wahała się od 150 zł do 6 000 zł na rodzinę, a ich średnia kwota wyniosła 3 661 zł. Zakupiono m.in. 60 pralek i 60 lodówek o łącznej wartości 96 000 zł.

Zaraz po powodzi zaczęły się działania, mające ustrzec miasto przed podobna taka klęska żywiołową. Od roku 2001 powstały w Gdańsku 23 nowe zbiorniki retencyjne (do magazynowania wody deszczowej). Koszt ich budowy to ponad 53 mln zł. Nakłady na inwestycje przeciwpowodziowe w Gdańsku w latach 2001 - 2010 wyniosły w sumie 150 mln zł. Wśród inwestycji na szczególną uwagę zasługują też dwa zrzuty (boczne wypusty wody) z Kanału Raduni. Inwestycje związane z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym Gdańska sa jeszcze teraz realizowane. W roku 2011 w budżecie Miasta Gdańska przeznaczono 105 mln zł m.in. na realizację dwóch projektów unijnych: „Ochrona wód Zatoki Gdańskiej - budowa i modernizacja systemu odprowadzania wód opadowych w Gdańsku”, w ramach którego m.in. zmodernizowana zostanie kanalizacja deszczowa, powstaną trzy nowe przepompownie i osiem kolejnych zbiorników retencyjnych i „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław - Etap I - Miasto Gdańsk”, w ramach którego przebudowano Kanał Raduni.

Inwestycje w Melioracjach Gdańskich

Po usunięciu bezpośrednich zniszczeń wywołanych powodzią (m.in. odbudowa wałów Kanału Raduni i udrożnienie kanału, odbudowa wału na zbiorniku retencyjnym potoku Strzyża, odbudowa zniszczonej kanalizacji deszczowej), w latach 2002 - 2004 w budżecie miasta zagwarantowano 19 195 272 zł do wykorzystania przez spółkę Gdańskie Melioracje na remonty infrastruktury przeciwpowodziowej w Gdańsku.

Równolegle do prac bezpośrednio związanych z odbudową zniszczonych obiektów w wyniku powodzi prowadzone były zadania inwestycyjne związane z usuwaniem skutków powodzi na obiektach przeciwpowodziowych Miasta Gdańska ? w sumie kosztowały one 13 489 054 zł w latach 2001 - 2002, a także zadania inwestycyjne związane z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym miasta Gdańska - w sumie kosztowały one 52 747 419 zł w latach 2002 - 2008.

W 2006 r. Miasto Gdańsk przystąpiło do przygotowania projektu mającego na celu modernizację systemu odprowadzającego wody opadowe oraz podniesienia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Łączny koszt wszystkich inwestycji to 202 057 633 zł.

Od czasu powodzi w 2001 roku: liczba zbiorników retencyjnych w Gdańsku zwiększyła się o 20. Większość z nich powstała na tzw. Górnym Tarasie. Łącznie w Gdańsku istnieją obecnie 44 zbiorniki retencyjne. Pomieszczą one 457 790 m3 wody z opadów. Dzięki nowym zbiornikom retencyjnym w zlewni kanału Raduni zdolność przejęcia wód opadowych powiększyła się z 23 194 m3 do221 707 m3, a w zlewni rzeki Raduni z 5000 m3 do 89 848 m3

- z 4 do 11 zwiększono ilość przepompowni na sieci kanalizacji deszczowej, wybudowano też jedną przepompownię melioracyjną (w sumie jest ich 10).

- rozbudowano system odwodnieniowy kryty: długość istniejących drenaży zwiększyła się w stosunku do 2001 roku z 6728 km do 9178 km, długość kolektorów deszczowych – z 386 206 km do 610 506 km

Pomimo znacznych nakładów na ochronę przeciwpowodziową, zrealizowane inwestycje nie zabezpieczają obszarów miejskich przed powodzią.

Na terenie Gdańska znajdują się 23 potoki, o łącznej długości78,02 km. w najbliższych latach zbiorniki retencyjne mają powstać również na potoku Jaśkowym, potoku Jasień, potoku Klukowskim, potoku Strzelniczka. Obecnie na tych potokach nie ma zbiorników retencyjnych.

Ochrona przeciwpowodziowa jest nadal ważnym elementem inwestycyjnym Miasta, co znajduje odzwierciedlenie w kolejnych WPI – wieloletnich planach inwestycyjnych, w których przeznacza się na ten cel znaczne środki finansowe – informuje Michał Piotrowski - inspektor w Referacie Prasowym Wydziału Promocji, Informacji i Komunikacji Społecznej Urzędu Miejskiego w Gdańsku.

Tymczasem, zlikwidowano Technikum Melioracji Wodnych, które w Gdańsku Oruni kształciło specjalistów od zapobiegania powodziom, regulacji poziomu wody w rzekach, rowach, kanałach, strumieniach. W tym roku, jesienią będzie obchodzone 70-lecie utworzenia tej Alma Mater Oruniensis. - kształcącej meliorantów, czyli tych, co ulepszają. Melior to łaciński wyraz, po polsku znaczy: lepszy.

Kazimierz Netka

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki