Trwa przebudowa Przedzamcza w Malborku. Nowe budynki w średniowiecznych reliktach

Przetarg na tę inwestycję rozstrzygnięto w październiku. Teren objęła w posiadanie firma Budkon z Gdańska, która złożyła najkorzystniejszą ofertę. Jak mówi dyrektor malborskiej instytucji, jest to kolejny rozdział w burzliwej historii zamku. Miejsca to , „widziało” m.in. rozkwit i schyłek Krzyżaków, 315 lat panowania królów polskich, Napoleona, okres pruski, nazistów. Z kolei po II wojnie światowej „wielki wysiłek, który nie był wcale taki oczywisty”.

- Zamek został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO nie dlatego, że jest pokrzyżacki, że jest obiektem średniowiecznym. Argumentem była walka z czasem, to, co się dzieje od ponad 200 lat, czyli konserwowanie, odbudowa tego miejsca, przywracanie mu dawnej świetności. Tutaj rodziła się nowoczesna ochrona zabytków, tutaj sprawdzano doktryny konserwatorskie teoretycznie i praktycznie. W każdym podręczniku konserwatorskim czy ochrony zabytków jest Malbork. To jest ten argument, który przeważył o wpisie Malborka na listę: uznanie zamku za wartość nie polską, nie niemiecką, a ogólnoludzką. Kolejny rozdział otwiera się tutaj przed nami – mówi dr hab. Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.

Za niespełna 26 mln zł uratowane zostaną dwa dawne budynki gospodarcze, które od pierwszej połowy 2024 mają służyć muzealnikom, mieszkańcom i turystom. Średniowieczne relikty zostaną zachowane i nadbudowane, ale w środku powstanie nowy budynek, konstrukcja nośna z żelbetu.

Prace, które wykonujemy: budowa, odbudowa, stawianie nowej struktury poza nadaniem nowych funkcji służą do wzmocnienia, zabezpieczenia i uratowania tych reliktów oryginalnej gotyckiej zabudowy. Żelbetowa konstrukcja nośna, w obrębie której powstaną nowe pomieszczenia, sale, spina te mury, wiąże ze sobą, zabezpiecza przed obróceniem się w perzynę. A dach oczywiście zabezpiecza całą strukturę przed wpływami warunków atmosferycznych. Natomiast nic tak nie służy ochronie zabytku, jak jego funkcjonowanie i użytkowanie. Wróci do nich życie i w ten sposób przedłuży się ich trwałość – wyjaśnia Maciej Szczepkowski, szef firmy Budkon.

Obecnie budowana jest tymczasowa konstrukcja drewniana, która zabezpieczy relikty murów przed awarią. A najważniejsze zadanie na tę chwilę to usunięcie roślinności, która też przyczyniała się do niszczenia zabytku.

Systemy korzeniowe, mikrobiologia w postaci glonów, porostów, to wszystko powoduje całkowitą destrukcję murów gotyckich. Pierwsze nasze działanie to usunięcie drzew, krzaków oraz całej flory, która tu się zadomowiła – mówi Maciej Szczepkowski. - Równocześnie tam, gdzie oczyszczamy pole, od razu bierzemy się za prace związane z wykonywaniem konstrukcji żelbetowej wzmacniającej oraz równolegle zaczynają się prace murarskie, konserwatorskie służące uzupełnieniu, wzmocnieniu i utrwaleniu tych oryginalnych gotyckich murów.

Przypomnijmy, że w odbudowanych obiektach swoją siedzibę będą miały biblioteka zamkowa, pracownia konserwatorska oraz nowe jednostki w strukturach muzeum: Ośrodek Badań Dziejów Zakonu Krzyżackiego i pracownia digitalizacji.