Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nasz raport: Podatki i opłaty lokalne

Aleksandra Chomicka, Grażyna Zubrzycka
Grzegorz Mehring
Miasta i gminy coraz głębiej sięgają do naszych kieszeni. Wędkami, na które łowią nasze złotówki, są podatki i opłaty lokalne - od nieruchomości, od gruntów, od handlu na targowiskach, od psów, od... powietrza (opłaty miejscowe i taksy klimatyczne)... Sporo tego. I niech się nie cieszą mieszkańcy niewielkich miejscowości. W wielu z nich opłaty wcale nie są niższe niż w stolicy województwa.

Gmina ma zadania

Przez wiele lat podatki od nieruchomości były w budżetach gminnych pozycją niewiele znaczącą. To się jednak zmieniło, z kilku powodów. Jednym z nich jest boom na rynku nieruchomości. Drugim było wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i możliwość pozyskania funduszy na wiele inwestycji infrastrukturalnych, które dotychczas pozostawać musiały tylko w sferze marzeń. Jednak starającym się o unijne dotacje gminom potrzebne są środki na wymagany tzw. wkład własny. Trzecim zaś czynnikiem, który miał znaczący wpływ na to, co dzisiaj się dzieje, jest wrzucenie do worka z nazwą "zadania własne gminy" wielu przedsięwzięć finansowanych do niedawna przez budżet państwa, choćby takich jak utrzymanie szkół czy szpitali.

Podatek od nieruchomości w wybranych gminach województwa pomorskiego
Jaką stawkę podatku od nieruchomości zapłacimy zależy od decyzji urzędu

Stawki maksymalne

Rady miast i gmin nie mogą jednak uchwalać dowolnych stawek takich podatków - granicą jest limit określony przez ministra finansów w corocznym obwieszczeniu. Stawki maksymalne na 2011 rok ogłosił minister już na początku sierpnia ub.r., by rady, konstruując i uchwalając budżety na bieżący rok, mogły je wziąć pod uwagę.

Gdzie się mieszka tanio, a gdzie drogo?
Najdroższe jest użytkowanie wieczyste
Ile wynosi podatek za psa?

Jak wzrosły stawki maksymalne podatku od nieruchomości w 2011 roku? Te, które płacimy od budynków lub ich części mieszkalnych - z 0,65 zł w 2010 r. do 0,67 zł w 2011 r.

To, czy gminy zdecydowały się na skorzystanie z podniesionych limitów, zależało tylko od nich. Rada ma prawo uchwalić stawki lokalne w wysokości równej stawkom maksymalnym, ale może poprzestać na mniejszych. Dolnej granicy ministerstwo nie ustala. Jednak u progu 2011 roku wiele rad gmin i miast w podwyżkach stawki podatku od nieruchomości do maksymalnego poziomu widziało jedyną drogę do ratowania budżetu. I tak na przykład uchwalona przez rady stawka podatku od budynków lub ich części mieszkalnych na 2011 rok to: 0,48 zł/m kw. - w Malborku, 0,50 zł/m kw. - w Chojnicach, 0,62 zł/m kw. - w Kościerzynie, 0,65 zł/m kw. - w Starogardzie Gdańskim, a 0,67 zł/m kw. (stawka maksymalna) - w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, ale również w Sztumie i Mikołajkach Pomorskich (powiat sztumski). Niewiele niższy podatek trzeba zapłacić w najmniejszej gminie w powiecie człuchowskim - Koczała, tam podatek od nieruchomości mieszkalnych wynosi 0,66 zł/m kw.

NASZE RAPORTY
Opłaty za odpisy i kopie dokumentów
Woda drożeje z roku na rok
Ile płacimy za ogrzewanie?
Strefy płatnego parkowania. Podwyżki, zmiany obszarów i opłaty sezonowe

Jeśli chcesz zarabiać

Ministerialne rozporządzenie ustala również maksymalny poziom stawki podatku dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej; w stosunku do 2010 roku wzrósł on z 20,51 zł do 21,05 zł w 2011 roku. Jest to największy kwotowy wzrost. Stawka ta jest najwyższą, jaką ustawodawca przewidział w podatku od nieruchomości. W przypadku gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej ministerstwo podniosło maksymalną stawkę z 0,77 zł do 0,80 zł (czyli o prawie 4 proc.).

Podatek od nieruchomości w wybranych gminach województwa pomorskiego
Jaką stawkę podatku od nieruchomości zapłacimy zależy od decyzji urzędu

I takie właśnie - maksymalne stawki - zapłaci np. mieszkaniec Gdańska, ale również Kwidzyna, gdy w całym lub w wydzielonej części budynku będzie prowadził działalność zarobkową. Natomiast dla mieszkańców Malborka stawki wynoszą odpowiednio 18,99 zł/m kw. za budynek i 0,68 zł/m kw. za grunt. Jeszcze mniejsze koszty ponoszą przedsiębiorcy w Lęborku, gdzie za 1 m kw. budynku służącego do prowadzenia działalności gospodarczej płacą 17,05 zł podatku.

Gdzie się mieszka tanio, a gdzie drogo?
Najdroższe jest użytkowanie wieczyste
Ile wynosi podatek za psa?

Użytkowanie wieczyste

Największe jednak kontrowersje (bo i o wiele większe kwoty chodzi) budzi podniesienie opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu. To istniejące już chyba tylko w Polsce (w stosunku do gruntu) ograniczone prawo rzeczowe, które polega na korzystaniu z rzeczy cudzej. Użytkownik wieczysty, pomimo szeregu przysługujących mu uprawnień, nie jest właścicielem gruntu, chociaż może prawo użytkowania sprzedać, może swobodnie nim rozporządzać, a nawet przekazywać je w spadku, i to bez zgody właściciela, którym jest gmina lub Skarb Państwa. Jednak wciąż związany jest umową o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz jej postanowieniami, co do sposobu zagospodarowania gruntu. Ogranicza go również termin, na jaki umowa ta została zawarta (maksymalnie 99 lat).

Jednak za użytkowanie gruntu trzeba płacić. I to stało się w ostatnich latach poważnym problemem. W tym przypadku nie ma bowiem wyznaczonych stawek maksymalnych, a podstawę wyliczenia stanowi własność nieruchomości - opłata to 1 proc. wartości w przypadku mieszkań i 3 proc. wartości w przypadku gruntów. Władze samorządowe rozpoczęły kilka lat temu proces szacowania wartości posesji. To właśnie dlatego podwyżki opłat okazały się tak szokujące i szły już nie w setki, ale nawet w tysiące procent; bo działki i kamienice nie były wyceniane przez całe dziesięciolecia. Ten proces okazał się dla gmin prawdziwą kopalnią złota, a dla mieszkańców miast - powodem nie tylko frustracji, ale czasami po prostu "postawienia pod ścianą", zwłaszcza że w wielu przypadkach dotyczy to osób starszych, które mieszkają w warunkach dalekich od luksusu. Ale powodem wysokiej wyceny posesji jest wartość gruntu, na którym dom stoi. Dlatego może okazać się, że opłata za użytkowanie wieczyste (nie jest to podatek!) jest o wiele wyższa w przypadku skromnego mieszkania w trójmiejskiej kamienicy niż w bloku z lat 70., gdzie standard jest o wiele wyższy.

NASZE RAPORTY
Opłaty za odpisy i kopie dokumentów
Woda drożeje z roku na rok
Ile płacimy za ogrzewanie?
Strefy płatnego parkowania. Podwyżki, zmiany obszarów i opłaty sezonowe

Za wysoki rachunek

Jednak i w tym przypadku jest jeszcze wyjście; rynek nieruchomości jest dynamiczny, ceny działek i całych nieruchomości nie tylko rosną, ale i spadają, w ostatnich miesiącach nawet znacznie. Osoby, które otrzymały wysokie rachunki za użytkowanie wieczyste, podstawą których były wyceny zrobione w latach ubiegłych (2007, 2008), mogą w ten sposób argumentować swoje wnioski do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które może taką zawyżoną opłatę obniżyć.

Podatek od nieruchomości w wybranych gminach województwa pomorskiego
Jaką stawkę podatku od nieruchomości zapłacimy zależy od decyzji urzędu

Sytuacja nie dotyczy tylko i wyłącznie stanów zastanych, czyli starych kamienic czy spółdzielczych bloków. Wbrew powszechnemu przekonaniu jeszcze dzisiaj co trzecia inwestycja deweloperska prowadzona jest na gruntach oddanych w użytkowanie wieczyste, jak wynika z analizy Home Broker. Władzom lokalnym przysługuje często prawo własności rozległych, niezagospodarowanych terenów w dobrych lokalizacjach, które idealnie nadają się na duże inwestycje mieszkaniowe. Gminy preferują oddanie ziemi w użytkowanie wieczyste, ponieważ pozwala to na osiąganie stabilnych dochodów. Liderem w tej dziedzinie jest Warszawa, gdzie odsetek ten wynosi aż 60 proc. Na drugim biegunie znajdują się natomiast Gdynia, Kraków i Poznań. Dominują tam nowe projekty na gruntach będących własnością deweloperów. Na formę prawną gruntu, od której zależy wysokość opłat związanych z mieszkaniem, zwraca jednak uwagę już co trzeci kupujący.

Zamień na własność

Czy warto więc wykorzystać ostatnie miesiące i zamienić (stosunkowo tanio) prawo do użytkowania wieczystego w pełną własność? To oznacza bowiem niższe opłaty (podatki) i podnosi wartość nieruchomości. Trzeba się spieszyć, bo obowiązek stosowania obligatoryjnych bonifikat, wprowadzonych w 2007 roku, został zaskarżony do Trybunału Konstytucyjnego, który 26 stycznia 2010 r. orzekł, że są one sprzeczne z konstytucją.

Ustawa w dotychczasowej treści zmuszała samorządy do akceptowania każdego wniosku o udzielenie bonifikaty, co w konsekwencji przyczyniało się do zmniejszenia dochodów gmin. O ile w wielu gminach (w tym w większości pomorskich) stosowano i tak bonifikaty korzystniejsze niż ustawowe, były i takie miasta, które się skutecznie, jak widać, buntowały.
W tej sytuacji przepisy dotyczące udzielanych bonifikat tracą moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, tj. od dnia 9 sierpnia 2011 r. Wobec powyższego można złożyć wniosek o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z zastosowaniem obowiązkowych zniżek, o których mowa w ustawie, tylko do 8 sierpnia 2011 roku. Po tej dacie mogą być zastosowane bonifikaty (jeżeli takie obowiązują) ustalone w wyniku zarządzenia wojewody lub uchwały podjętej przez właściwą radę lub sejmik.

Garaż to luksus

Kolejnym problemem jest podatek od garaży. Halina Jaskulska wskazuje na zjawisko, z jakim mamy do czynienia np. w Sopocie. Ceny przy transakcjach kupna - sprzedaży nieruchomości gruntowych, zabudowanych garażami, gdzie nie ma dłuższego prawa wieczystego użytkowania gruntu niż do 2040 roku, nie spadają tak jak ceny mieszkań w kamienicach, stojących na "wieczystym". Z jednej strony - to przedmiot pożądania posiadaczy samochodów, z drugiej - coraz częściej po prostu luksus, jeżeli nie jest częścią budynku mieszkalnego.

Podatek od nieruchomości w wybranych gminach województwa pomorskiego
Jaką stawkę podatku od nieruchomości zapłacimy zależy od decyzji urzędu

Garaż, który stanowi odrębną własność (czyli jest osobną budowlą), a nie przynależną do lokalu, jest objęty wyższą stawką podatku od nieruchomości. Maksymalna stawka to 7,06 zł za metr kwadratowy oraz opłata za grunt, na którym garaż stoi. I w tym przypadku wielu mieszkańców centrów miast przeżyło szok, gdy otrzymało nowe rachunki. Ceny gruntów pod garażami są bowiem liczone tak jak ceny działek pod zabudowę i w przypadku, gdy właścicielom garaży przysługuje prawo użytkowania wieczystego, funkcjonuje opisany wyżej mechanizm.

Gdzie się mieszka tanio, a gdzie drogo?
Najdroższe jest użytkowanie wieczyste
Ile wynosi podatek za psa?

O ile w sprawach związanych z obniżeniem stawki opłat za grunt pod budynkami mieszkalnymi odwołania z reguły kończą się przychylną decyzją SKO, w przypadku garaży jest inaczej. Są one traktowane jako dodatek luksusowy do mieszkania i posiadacze słyszą często propozycję: jeżeli państwa nie stać, proszę się tego kosztownego luksusu pozbyć...

NASZE RAPORTY
Opłaty za odpisy i kopie dokumentów
Woda drożeje z roku na rok
Ile płacimy za ogrzewanie?
Strefy płatnego parkowania. Podwyżki, zmiany obszarów i opłaty sezonowe

Gdzie mieszka się tanio, a gdzie drogo

Wszyscy wiedzą, że drogo mieszka się w Gdańsku czy w Sopocie.
Są jednak na Pomorzu miejscowości, gdzie ceny nie ustępują trójmiejskim.

Jedną z droższych gmin powiatu sztumskiego są Mikołajki Pomorskie, gdzie podatek za m kw. budynku mieszkalnego to koszt rzędu 67 groszy.

Podatek od nieruchomości w wybranych gminach województwa pomorskiego
Jaką stawkę podatku od nieruchomości zapłacimy zależy od decyzji urzędu

Gminy Dzierzgoń i Stary Dzierzgoń w szczególny sposób traktują emerytów i rencistów, obniżając im wysokość podatku od budynków "pozostałych", czyli między innymi komórek do składowania opału lub garaży.

Najdroższe jest użytkowanie wieczyste
Ile wynosi podatek za psa?

Przykładowy mieszkaniec gminy Kartuzy, który mieszka w domu o pow. użytkowej 150 m kw. na działce o pow. 1000 m kw. z tytułu podatków od nieruchomości zapłaci rocznie 370,5 zł. Jeśli nieruchomość to użytkowanie wieczyste od gminy (w gminie Kartuzy stawka opłaty wynosi 3 proc.), a rzeczoznawca określił wartość gruntu na 50 tys., a budynku na 250 tys., zapłaci rocznie 800 zł.

Mieszkaniec Kwidzyna musi się liczyć z większymi obciążeniami podatkowymi niż malborczyk. O 15 proc. większy podatek musi zapłacić za 1 m kw. własnej nieruchomości mieszkalnej, czyli 0,55 zł. Jeśli kwidzynianin ma garaż wolno stojący, to za każdy 1 m kw. zapłaci 6,92 zł podatku. Wystarczy jednak, że garaż styka się ze ścianą domu mieszkalnego bądź znajduje się w przyziemiu, a stawka wynosi zaledwie... 0,55 zł.

Natomiast mieszkaniec domu wielorodzinnego w Pruszczu Gd. za mieszkanie o pow. 44,7 m kw. płaci podatek od nieruchomości w wysokości 27,71 zł.

NASZE RAPORTY
Opłaty za odpisy i kopie dokumentów
Woda drożeje z roku na rok
Ile płacimy za ogrzewanie?
Strefy płatnego parkowania. Podwyżki, zmiany obszarów i opłaty sezonowe

Najdroższe jest użytkowanie wieczyste

Użytkowanie wieczyste to jedna z tych opłat, przy ustalaniu której nie ma górnej granicy. Wartość gruntu szacuje biegły rzeczoznawca, a użytkownik... płacze i płaci. Mniej na obrzeżach, znacznie więcej w centrach miast. Opłatę uiszcza się każdego roku, do końca marca.

Podatek od nieruchomości w wybranych gminach województwa pomorskiego
Jaką stawkę podatku od nieruchomości zapłacimy zależy od decyzji urzędu

l tak w nie najdroższej przecież gdańskiej Osowej za działkę o powierzchni niespełna 350 m kw. w zabudowie szeregowej trzeba zapłacić 1 proc. wartości gruntu, czyli prawie 850 zł.
Za grunt pod 20-metrowy garaż na ul. Szczecińskiej w Słupsku opłata wynosi 3 proc. wartości terenu. Każdego roku trzeba więc wysupłać 120 złotych, bo każdy metr kwadratowy gruntu w tym miejscu rzeczoznawca wycenił na 200 zł.

Gdzie się mieszka tanio, a gdzie drogo?
Ile wynosi podatek za psa?

W Pruszczu Gd. za użytkowanie wieczyste działki o powierzchni 600 m kw., na której stoi budynek mieszkalny, przysłowiowy pan Kowalski płaci rocznie 900 złotych.
W stosunkowo niedrogim Malborku przykładowa nieruchomość - 216 m kw., zabudowa mieszkaniowa, wyceniona na 12 tys. 802,32 zł - opłata roczna wynosi 1 proc. wartości nieruchomości, czyli 128,02 zł.

W Kartuzach roczna rata wieczystego użytkowania także zależy od wartości nieruchomości wycenionej przez rzeczoznawcę. Przy budynku o wartości 150 tys. zł, rata ta wynosi 1-3 procent, czyli od 1500 do 4500 zł.

I w końcu przykładowe ceny w Rumi. W centrum miasta 1 m kw. nieruchomości kosztuje 789 zł. 1 procent opłaty za dzierżawę np. 300-metrowej działki wyniesie 236,70 złotych.

NASZE RAPORTY
Opłaty za odpisy i kopie dokumentów
Woda drożeje z roku na rok
Ile płacimy za ogrzewanie?
Strefy płatnego parkowania. Podwyżki, zmiany obszarów i opłaty sezonowe

Kto przyjeżdża, ten płaci

Nie tylko mieszkańcy płacą miastom i gminom. Opłaty, i to wcale niemałe, wnoszą przyjezdni.
Opłata miejscowa jest pobierana od osób przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach, lub w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej - za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach.

Opłata uzdrowiskowa jest pobierana również od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę, ale w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status uzdrowiska.
Na przykład opłata miejscowa w Gdańsku wynosi 1,90 zł za każdy dzień pobytu. W gminie Koczała (pow. człuchowski) opłata miejscowa wynosi 1 zł dla dzieci i młodzieży do lat 15,
1,95 zł - dla pozostałych. W Ustce turystów obowiązuje opłata uzdrowiskowa w wysokości 1 zł dla dzieci do lat 15 oraz osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności i 2 zł dla wszystkich pozostałych. Opłata naliczana jest za każdy dzień pobytu w kurorcie.

Gdzie się mieszka tanio, a gdzie drogo?
Najdroższe jest użytkowanie wieczyste
Ile wynosi podatek za psa?

W Sopocie opłata uzdrowiskowa to 3,90 zł na dobę. Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, inwalidzi i kombatanci wojenni płacą 50 proc. W Dąbkach (gm. Darłowo) opłata uzdrowiskowa - dzieci do 7 lat płacą po 1,50 zł, pozostali - 3 zł za każdy dzień pobytu. W Helu 1,9 zł płacą dorośli, a 1 zł - dzieci.

NASZE RAPORTY
Opłaty za odpisy i kopie dokumentów
Woda drożeje z roku na rok
Ile płacimy za ogrzewanie?
Strefy płatnego parkowania. Podwyżki, zmiany obszarów i opłaty sezonowe

Pies nie wszędzie kosztuje

Chyba w żadnej z opłat lokalnych nie ma aż takiej rozpiętości jak w przypadku opłat za psa. Każda gmina kieruje się tu własną logiką. A wielkość miasta też nie ma nic do rzeczy.
Jedne gminy zwalniają z opłat starszych właścicieli czworonogów, inne - tych, którzy przygarnęli zwierzę ze schroniska. Niektóre mniej kasują za kolejnego psa. Są jednak i takie, gdzie opłata za czworonożnego przyjaciela poważnie nadweręża kieszeń. Wszędzie opłaty pobierane są raz do roku.

Podatek od nieruchomości w wybranych gminach województwa pomorskiego
Jaką stawkę podatku od nieruchomości zapłacimy zależy od decyzji urzędu
Gdzie się mieszka tanio, a gdzie drogo?
Najdroższe jest użytkowanie wieczyste

Gdańsk - opłata zniesiona
Gdynia - opłata zniesiona
Sopot - 60 zł, zwolnieni są mieszkańcy powyżej 60 roku życia i ci, którzy przygarniają psa z sopockiego schroniska, opłata nie jest zależna od liczby psów
Pruszcz Gd. - 33 zł
Rumia - nie ma opłaty
Wejherowo - 75 zł od każdego posiadanego psa
Kościerzyna - nie ma opłaty
Kartuzy - 30 zł
Hel - 54 zł
Chojnice - 34 zł, za drugiego psa - 17 zł, zwolnieni są mieszkańcy, którzy przyjmą psa ze schroniska
Miastko - nie ma opłaty
Słupsk - nie ma opłaty
Ustka - 40 zł od pierwszego psa i 30 zł od każdego
następnego
Sławno - nie ma opłaty
Koczała (najmniejsza gmina w powiecie człuchowskim) - 18 zł od każdego psa
Lębork - 28 zł, a za psa nabytego po 30 czerwca - 14 zł
Sztum - 29 zł
Malbork - malborczycy nie płacą za psa. W przeszłości stawki tej opłaty się zmieniały, wynosiła ona nawet 38 zł
Kwidzyn - nie ma opłaty
Starogard Gdański - nie ma opłaty
Tczew - 30 zł

NASZE RAPORTY
Opłaty za odpisy i kopie dokumentów
Woda drożeje z roku na rok
Ile płacimy za ogrzewanie?
Strefy płatnego parkowania. Podwyżki, zmiany obszarów i opłaty sezonowe

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki