Port Gdynia generatorem rozwoju gospodarczego regionu i kraju

- Chcemy kontynuować wizję inż. Tadeusza Wendy i Eugeniusza Kwiatkowskiego, by Port Gdynia na kolejne dekady mógł być generatorem rozwoju gospodarczego kraju - mówi Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.

2020 był rokiem ogromnych wyzwań, jednak Port Gdynia zakończył go ze wzrostem – 2,9% w porównaniu do 2019 roku, który był rekordowy w historii portu (24 mln ton.). To bardzo istotny wzrost w czasie światowej pandemii i spowolnienia gospodarczego. Ten fakt najlepiej świadczy o doskonałej sprawności i efektywności terminali operujących na terenie Portu Gdynia. Bardzo widoczna jest dynamika wzrostu przeładunków zboża - za 12 miesięcy wyniosła 68,6%. Ważny jest także wzrost przeładunków kontenerów – 0,9% w skali roku.

Trudne czasy dla gospodarki, jakie nastąpiły w wyniku pandemii pokazały, jak bardzo istotne są porty dla zachowania ciągłości dostaw towarów. Port Gdynia, jako port uniwersalny, specjalizujący się w obsłudze ładunków drobnicowych, w tym głównie zjednostkowanych, przewożonych w kontenerach i w systemie ro-ro, nieprzerwanie od rozpoczęcia światowej pandemii funkcjonował bez zakłóceń, odnotowując wzrosty przeładunków w porównaniu do roku 2019. Jako port o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej jest najbardziej sprawną granicą Państwa Polskiego, zapewniającą ciągłość dostaw i utrzymanie łańcuchów logistycznych, także w lockdownie.

W czasie, gdy praktycznie całkowicie wstrzymany został ruch lotniczy, kolejowy, a ruch drogowy odbywał się z bardzo dużymi utrudnieniami, porty morskie działały w pełni wydajnie. To wskazuje o kluczowej roli portów morskich w funkcjonowaniu gospodarki.

Krajowy sektor logistyczny coraz chętniej korzysta z usług polskich terminali na Bałtyku, do czego przyczynia się poprawa infrastruktury dostępowej, w tym modernizacje linii kolejowych i oddane w ostatnich latach odcinki autostrad i dróg ekspresowych.

W Porcie Gdynia wszystkie inwestycje kontynuowane są zgodnie z harmonogramem. Do największych należą „Pogłębianie toru podejściowego i akwenów wewnętrznych Portu Gdynia” oraz „Przebudowa nabrzeży w Porcie Gdynia”, budowa Publicznego Terminalu Promowego oraz przebudowa infrastruktury kolejowej. Całkowita wartość inwestycji infrastrukturalnych w obrębie Portu Gdynia to ponad 4 miliardy złotych.

Nabrzeże, akweny oraz tor podejściowy

W ramach projektu inwestycyjnego „Pogłębienie akwenów wewnętrznych Portu Gdynia” zakończone zostały dwie inwestycje: „Przebudowa Nabrzeża Słowackiego w Porcie Gdynia” oraz „Przebudowa Nabrzeża Włoskiego w Porcie Gdynia”.
Konstrukcja obu nabrzeży dostosowana została do głębokości technicznej 16,0 m, co umożliwi planowane pogłębienie Kanału Portowego na całej szerokości. Wykonawcą robót obu inwestycji była firma STRABAG Sp. z o.o.
Pogłębienie akwenów portowych, nowa obrotnica oraz przebudowa nabrzeży to kluczowe elementy rozwoju gdyńskiego portu. 4 grudnia 2020 r. Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. podpisał umowę z firmą STRABAG Sp. z o.o. na „Wykonanie przebudowy Nabrzeża Norweskiego w Porcie Gdynia”. Prace zostaną wykonane na całej długości liczącej 200 metrów.
Przebudowa nabrzeża Norweskiego bezpośrednio związana jest z projektem pogłębiania toru podejściowego i akwenów Portu Gdynia. Obecnie trwają również prace nad Ostrogą Pilotową - zakończono pogrążanie stalowych pali rurowych, wykonano cztery z sześciu sekcji oczepów żelbetowych wraz z płytą i kanałami instalacyjnymi.
Jednocześnie Urząd Morski realizuje projekt „Pogłębienie toru podejściowego do Portu Gdynia”. Wykonany został już scanning dna pod kątem przeszkód terromagnetycznych, w celu ustalenia zakresu robót budowlanych.

Nowy publiczny terminal promowy

Wielkimi krokami zbliża się zakończenie prac przy budowie Nowego Publicznego Terminalu Promowego w nowej, dogodniejszej lokalizacji. Nowy obiekt będzie mógł obsługiwać promy o długości 240 m i zapewni krótszy czas obsługi dzięki czemu port zyska nowych armatorów na rozwijającym się segmencie ro- ro. Budynek terminalu, magazyn oraz galeria pasażerska są już na ukończeniu, obecnie prowadzone są roboty wykończeniowe i instalacyjne wewnątrz. Zakończono roboty konstrukcyjne związane z przebudową Nabrzeża Polskiego oraz rampy Ro-Ro, do wykonania pozostał montaż wyposażenia – urządzenia odbojowe, cumownicze itp. Konstrukcja estakady najazdowej wraz z nawierzchniami bitumicznymi jest ukończona, prowadzony jest obecnie montaż wyposażenia, wykonywane są nawierzchnie betonowe. Roboty kolejowe zostały całkowicie ukończone, zaś nawierzchnie drogowe placów i parkingów wykonano w ok. 90%.

Dostęp kolejowy

Inwestycje w infrastrukturę dostępową w Porcie Gdynia idą pełną parą. Obecnie prowadzone są dwie duże inwestycje mające na celu poprawę dostępu kolejowego, które opiewają łącznie na kwotę blisko 1,6 mld zł. W ramach gigantycznej inwestycji PKP PLK pn. „Poprawa dostępu kolejowego do portu morskiego w Gdyni” obecnie przebudowywanych jest aż 115 km torów. Dodatkowo ZMPG S.A. realizuje projekt pod nazwą „Rozbudowa dostępu kolejowego do zachodniej części Portu Gdynia – przebudowa i elektryfikacja”. Oba przedsięwzięcia mają na celu zwiększenie ruchu kolejowego i poprawę bezpieczeństwa jego prowadzenia oraz ograniczenie emisji spalin, a dodatkowo poprawę konkurencyjności transportu kolejowego w obsłudze ładunkowej Portu Gdynia. Zgodnie z założeniami Strategii Rozwoju Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. do 2027 roku 40% towarów obsługiwanych będzie koleją. Inwestycje w tym zakresie wpisują się w europejskie strategie zakładające przenoszenie części ładunków z dróg na kolej. W ramach inwestycji zabezpieczona zostanie rezerwa pod transfer ładunków do i z planowanego Portu Zewnętrznego.

Dostęp drogowy

Pod koniec listopada 2020 r. władze Gdyni oraz Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. przedstawiły ostateczny przebieg planowanej Drogi Czerwonej - najbardziej wyczekiwanej inwestycji drogowej w Gdyni. Obecnie transport kołowy przebiega mocno obciążoną Estakadą Kwiatkowskiego, co powoduje ogromne korki oraz coraz gorszy stan nawierzchni. Inwestycja poprawi dostępność Portu Gdynia od strony lądu. Droga Czerwona ma również zapewnić dostęp do projektowanej na powierzchni 260 hektarów Doliny Logistycznej. 9,5-kilometrowa trasa ekspresowa ma połączyć port z obwodnicą Trójmiasta, a w przyszłości wiązać się również z Via Maris (łączącą Obwodnicę Trójmiasta z Władysławowem). Budowa Drogi Czerwonej z budżetu skarbu państwa została zapisana w zeszłorocznej nowelizacji ustawy o portach i przystaniach morskich. W art. 19 ustawy określono 2 mld zł jako maksymalny limit wydatków na Drogę Czerwoną z budżetu państwa na lata 2020 –2028. Budową zajmie się Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.

Centrum Logistyczne

We wrześniu 2020 r. Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. podpisał umowę z konsorcjum sopockich spółek NDI Sp. z o.o. na wykonanie robót związanych z „Budową placów manewrowo - składowych na terenie Centrum Logistycznego w Porcie Gdynia. Obszar o łącznej powierzchni ponad 17 hektarów posłuży do składowania kontenerów oraz elementów farm wiatrowych. Kompleksowy projekt koncepcyjnego zagospodarowania terenu Portu Zachodniego o powierzchni około 30 ha wraz z budową placów manewrowo – składowych na terenie około 20 ha, jest elementem Centrum Logistycznego, obejmującej również budowę terminalu intermodalnego. Funkcjonalność tych placów będzie służyć także przyszłemu głębokowodnemu terminalowi w planowanym Porcie Zewnętrznym.

Suchy Port

Pod koniec grudnia 2020 r. do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynął wniosek o zgodę na utworzenie Terminala Intermodalnego w Bydgoszczy Emilianowie. Terminal ma pełnić rolę tzw. Suchego portu i być zapleczem dla Portu Gdynia. Do takiego terminala będą docierały kontenery np. drogą kołową i będą dalej dystrybuowane np. koleją do portu morskiego. Niezbędne do dalszego rozwoju Portu Gdynia jest stworzenie intermodalnego centrum konsolidacji oraz redystrybucji ładunków, czyli tzw. suchego Portu Gdynia. Utworzenie terminali przeładunkowych w głębi lądu, które będą w stanie przyjąć dodatkowe potoki ładunków w połączeniu z inwestycjami realizowanymi w porcie, zwiększy jego atrakcyjność dla operatorów logistycznych. Terminal ten zlokalizowany będzie na końcu linii nr 201, która po modernizacji zapewni szybki i sprawny przewóz towarów z Portu Gdynia.

Budujemy dla pokoleń

Dobre warunki oraz wysokie wzrosty w przeładunkach w roku 2020 uzasadniają plany spółki dotyczące zalądowienia obszarów morskich i dalszego rozwoju Portu Gdynia. Strategiczną inwestycją w fazie realizacji jest Port Zewnętrzny. Jako priorytetowe zadanie Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. uzyskał akceptację Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i został umieszczony w rządowym projekcie Programu rozwoju polskich portów morskich do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku). Głębokowodny Port Zewnętrzny powstanie w oparciu o istniejące Nabrzeże Śląskie - na sztucznym lądzie, wychodzącym poza obecny falochron ochronny. Jego budowa stała się koniecznością w obliczu rosnącej konkurencji rynkowej oraz prognoz w zakresie popytu na przeładunki kontenerowe w polskich portach tzn. wzrost przeładunków do poziomu około 9,5 mln TEU w 2050 roku. Port Zewnętrzny, jako pirs będący zalądowionym obszarem morskim, zwiększy powierzchnię portu o 151 ha oraz zdolności przeładunkowe o 2,5 mln TEU.

Bardzo ważnym argumentem przemawiającym za rozbudową Portu Gdynia jest obecnie brak wolnych terenów, przestrzeni do dalszego rozwoju portu.

Dziś wyniki przeładunków utwierdzają w słuszności kontynuowania odważnych wizji, czerpiąc z dokonań wizjonerów Eugeniusza Kwiatkowskiego i inż. Tadeusza Wendy. To w obowiązku poszanowania dorobku poprzednich pokoleń, trwa proces inwestycyjny, który ma zwiększyć powierzchnię Portu Gdynia i tym samym Polski o 151 ha, by w poszanowaniu ojcowizny pomnażać zasoby dla dobra wspólnego. Jednak pomnażać efektywnie, alokując w formule PPP środki prywatne by nie sięgać w 100% po środki budżetu państwa.