Powstała 50 lat temu firma była przykładem nowoczesności i innowacyjności. Po zbudowaniu stała się najnowocześniejszą rafinerią w Europie, z największym kompleksem olejowym na kontynencie. Jej pracownicy, przybyli ze wszystkich stron kraju, stworzyli zespół, w którym było wielu pasjonatów nowoczesnej myśli technologicznej. Wprowadzali nowego ducha do siermiężnej, socjalistycznej gospodarki.
Świadkowie wydarzeń, które doprowadziły do powstania rafinerii, twierdzą, że zgoda ZSRR na budowę była niemal cudem. Zdecydować miały problemy z dostarczeniem rosyjskiej ropy dla wszystkich krajów satelickich i pazerność zacofanej radzieckiej gospodarki na nowe technologie, które chcieli podpatrzeć w Gdańsku.
Przygotowania do budowy
Decyzję o budowie rafinerii rząd PRL podjął 5 maja 1971 roku. 1 lipca podpisano umowę z British Petroleum na dostawy ropy arabskiej typu Zakum i Kuwait. Powierzono też BP wykonanie schematu technologicznego rafinerii, we współpracy z polskim Bipronaftem. Powstał nowatorski projekt rafinerii zintegrowanej, kierowanej z jednej sterowni.
Zdecydowano, że rafineria powstanie na bagnach, we wsi Płonia Mała. Ta lokalizacja miała kilka zalet: sąsiedztwo wody w Martwej Wiśle i Motławie, bliskość portu oraz infrastruktury drogowej i kolejowej. Najpierw trzeba było na depresyjnym terenie wykonać sieć drenażową wraz z pompowniami.
Najpierw osuszanie bagien
Budowę rozpoczęto 17 kwietnia 1972 roku. Dla osuszenia terenu ułożono 80 km rur, wykopano ok. 1000 studni, usunięto 270 tys. m3 torfu i namułów oraz nawieziono ponad 2,5 mln m3 piasku i żwiru, głównie z dna Martwej Wisły, którą trzeba było pogłębić, aby statki mogły dostarczyć urządzenia rafineryjne. Poziom wód gruntowych obniżono o ponad 2 metry, a teren podwyższono o 1,5 metra. By wzmocnić wytrzymałość gruntu wbito około 8 tys. pali.
W 1974 roku rozpoczął się montaż instalacji. Borykano się z opóźnieniami. Latem 1975 roku przy budowie pracowało aż 7,7 tys. osób. Wraz z rafinerią powstał Naftoport, dzięki któremu Polska uniezależniła się od dostaw rosyjskiej ropy.
Pierwsze produkty
W sierpniu ropa Zakum ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich wypełniła część zbiorników. 29 listopada oficjalnie otwarto rafinerię, a konkretnie częściowo zbudowany blok paliwowy. 8 grudnia 1975 roku o 13:00 ropa popłynęła na instalację destylacji atmosferycznej. Pierwsze produkty uzyskano 12 grudnia, najpierw frakcję benzynową, a potem olej napędowy i naftę. Produkt handlowy – ciężki olej opałowy uzyskano 15 grudnia.
19 grudnia tankowcem "Beskidy" wysłano 13 tys. ton tego paliwa na eksport. W maju 1976 roku rozpoczęto produkcję benzyny. 1 lipca 1976 roku zakład przyjął nazwę Gdańskie Zakłady Rafineryjne, która utrzymała się do września 1991 roku, gdy powstała Rafineria Gdańska.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
