Po drugie: Autostrada wodna na Wiśle. Czesi chcą, by Polska zajęła się wreszcie rzekami

Szef resortu poinformował, że Polska podjęła już działania w celu przystąpienia do konwencji AGN oraz wykazuje swoje zainteresowanie realizacją projektu Dunaj-Odra-Łaba. Podkreślono w tym kontekście istotność intensywniej i niosącej korzyść dla obu stron współpracy polsko-czeskiej.

Modernizacja śródlądowych dróg wodnych to jedna z najlepszych decyzji politycznych od lat.

Po dziesięcioleciach, gdy żegluga śródlądowa była marginalizowana, następuje intensywne przyspieszenie, które w efekcie przyniesie także olbrzymie przyspieszenie rozwoju sąsiadujących gospodarek. Włączenie Odry w europejski system dróg wodnych, jakim jest bez wątpienia projekt drogi wodnej Dunaj - Odra, a szerzej - połączenia Morza Bałtyckiego i Północnego z Morzem Czarnym i basenem Morza Śródziemnego, jest największym projektem żeglugowym w Europie Środkowej.

Jednakże jeszcze przed rokiem dialog ten absolutnie nie istniał, choć obie strony - zarówno polska, jak i czeska, dostrzegały olbrzymią, zgodną z postępem gospodarczym, potrzebę przywrócenia żeglugi śródlądowej i budowy korzystnych dla handlu międzynarodowego, ekologii, bezpieczeństwa i turystyki rozwiązań.

Pomimo iż żegluga śródlądowa stanowi ważny element systemu transportowego Europy, a według najnowszych planów UE, do 2030 roku, obecna europejska mozaika dróg, linii kolejowych, portów lotniczych i kanałów przekształci się w jednolitą europejską sieć transportową TEN-T, w Polsce żegluga śródlądowa zamierała.

W ogólnym podsumowaniu tylko około 5 proc. dróg wodnych spełnia warunki drogi międzynarodowej (drogi wodne w IV klasie i wyższej), co pozwala na opłacalny transport. Mimo dobrze rozwiniętej sieci rzecznej udział przewozów ładunków żeglugą śródlądową w całości transportu lądowego jest od lat niezauważalny.

Dialog o żegludze śródlądowej w Polsce otworzył program Polska 3.0, zakładający m.in. systemowe rozwiązania na rzecz polskiego zrównoważonego transportu rzecznego i ścisłą współpracę polsko-czeską dla realizacji połączenia Dunaj-Odra-Łaba.

Zespoły programu Polska 3.0 na licznych konferencjach i forach apelowały o potrzebę przystąpienia do konwencji AGN przez Polskę i modernizacji żeglugi śródlądowej z przyczyn nie tylko związanych z transportem, ale również z uwagi na bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, gospodarowanie wodą i turystykę, wówczas gdy nie było to w planach rządowych i nie istniało jeszcze Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Program Polska 3.0 postulował także o niesięganie po pożyczki z Banku Światowego na III klasę żeglowności (regionalną), podczas gdy Unia Europejska dofinansowuje rozwój korytarzy transportowych pożyczkami bezzwrotnymi wysokości do 85 proc. kosztów budowy (przy IV klasie międzynarodowej i wyższej), co jest nieporównywalnie bardziej opłacalne i pozwala nam na handel międzynarodowy.

Oddolny, apolityczny, klastrowy projekt, zakładający współpracę Grupy Wyszehradzkiej i krajów sąsiadujących z Polską, dla realizacji projektów, związanych z żeglugą śródlądową, prezentowany był na największych konferencjach i forach w kraju i za granicą.

Głównym założeniem projektu jest przywrócenie żeglowności polskich rzek, począwszy od rzeki Odry, budowa połączenia Dunaj - Odra - Łaba, wpisującego się w Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy CETC-ROUTE 65, budowa Ponadnarodowego Centrum Logistycznego Gorzyczki - Věřňovice (jedyna w Europie lokalizacja, gdzie będą łączyć się drogi m.in. autostrady A1, kolei szerokiego toru z Dalekiego Wschodu, drogi rzecznej, portu rzecznego, i dogodnego połączenia poprzez autostradę z największym portem lotniczym Cargo Pyrzowice-Katowice z prawie 500-ha terenem inwestycyjnym w SSE) oraz restrukturyzacja górnictwa na Śląsku.

*Angelika Jarosławska jest koordynatorem Projektu POLSKA 3.0 w Ogólnopolskim Klastrze Innowacyjnych Przedsiębiorstw