Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Tczewie. Kilka wieków tradycji

Skąd nazwa bractwo kurkowe? Pochodzi ona od zwyczaju strzelania do tarczy w kształcie ptaka, czyli staropolskiego kura.

- Niestety nie zachowało się wiele materiałów źródłowych. Spłonęły w pożarach sprzed kilku wieków, zostały zniszczone albo wywiezione w czasie dawnych szwedzkich najazdów i w czasie bardziej współczesnych wojen. Chodzi o działania Niemców i Armii Czerwonej - mówi Lech Trzciński, prezes Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie.

Wiadomo, że w 1531 roku król Zygmunt Stary nadal przywileje dla braci kurkowych w Tczewie. Pierwszy zachowany statut bractwa pochodzi z 1603 r. i jest podpisany przez Zygmunta III Wazę. Kolejne zachowane archiwalia dotyczą nadania statutu bractwu tczewskiemu przez króla Jana III Sobieskiego. To był 1679 r.

- Mamy u siebie kopię statutu bractwa z 1603 r. Oryginał jest w gdańskim archiwum - mówi Piotr Czapiewski, skarbnik Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie.

W czasach rozbiorów tczewskie bractwo ulega zniemczeniu (napływ osadników niemieckich). W 1920 r. Tczew wraca do Polski. I stopniowo bractwo zaczyna mieć polski charakter. Druga wojna światowa przerywa działania bractwa. W latach 1946-1947 następuje próba jego reaktywacji. Nie udaje się. Nie pozwalają na to komunistyczne władze.

I tak dochodzimy do 1996 r. Wtedy dzięki zaangażowaniu Zbigniewa Gniewkowskiego, późniejszego prezesa bractwa, dochodzi do jego reaktywacji. W połowie lipca 1996 r. zostaje zarejestrowane stowarzyszenie. Na początku wstąpiło do niego około 30 osób. Dodajmy, że przed wojną liczebność bractwa kurkowego w Tczewie dochodziła nawet do 300 osób. Obecnie członków jest 17, czyli niezbyt wiele. Piotr Czapiewski tłumaczy ten fakt przede wszystkim kosztami.

Czytaj także:

To nie jest tania pasja, hobby. Wyjazdy turniejowe sporo kosztują, a jest ich dużo. Dochodzą także inne wydatki - stwierdza Piotr Czapiewski.

Od 1997 roku tczewskie bractwo ma sztandar. Oficjalna uroczystość jego nadania odbyła się w maju 1998 r.

Członkowie bractwa mają umundurowanie, a w zasadzie stroje na wzór tych z czasów Jana III Sobieskiego.

Przed wojną siedziba tczewskiego bractwa kurkowego znajdowała się przy obecnej ulicy Targowej. Tam mieściła się także strzelnica.
Od 2008 roku siedzibą bractwa jest wieża ciśnień w Tczewie. Wcześniej był nim pokoik w budynku LOK, a później pomieszczenia w dawnym zakładzie Metrix (obecny budynek starostwa).

W Polsce jest ponad 140 bractw kurkowych, które zrzeszają się w okręgi. Działa także Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej.

- Nasza podstawowa działalność to turnieje strzeleckie, ale także integracja środowiska, propagowanie tradycji, pamięć o historii. Uczestniczymy w ważnych wydarzeniach historycznych i patriotycznych, nie tylko w Tczewie. Opowiadamy o historii bractw w ogóle i o tczewskim, też przez pryzmat pamiątek, które zgromadziliśmy w naszej siedzibie. Gościmy u nas szkoły, grupy turystów - mówi Piotr Czapiewski.

Zbiór pamiątek w siedzibie tczewskiego bractwa jest naprawdę imponujący. A jeśli chodzi o kurkowe zmagania strzeleckie, to członkowie tczewskiego stowarzyszenia mogą poszczyć się wieloma sukcesami.