Pierwsze piece hutnicze na terenie naszego regionu powstały w Lipuskiej Hucie w połowie XVIII wieku. Pierwsze informacje o wspomnianej osadzie oraz o hucie szkła pochodzą dokładnie z 1754 roku. Na podstawie badań archeologicznych prowadzonych przez pracowników UMk w Toruniu można stwierdzić, że od połowy XVIII w. funkcjonowały w tej miejscowości dwa piece, które służyły do produkcji szkła.
Zostały one zlokalizowane na niewielkim wzniesieniu w okolicach miejscowego stawu, a taka lokalizacja odpowiadała ówczesnym zaleceniom, które dotyczyły tej właśnie branży.
- Mogły one być umiejscowione w tylko w środowisku o dogodnych warunkach terenowych, gdzie występowała dostateczna ilość surowców, które były niezbędne do produkcji szkła - informuje Krzysztof Jażdżewski, dyrektor Muzeum Ziemi Kościerskiej. - Do takich podstawowych surowców trzeba zaliczyć przede wszystkim drewno, popiół, piasek, piasek kwarcowy oraz gliny techniczne.
Dlatego też huty szkła zakładano na terenach w pobliżu których znajdowały się lasy. Z kolei woda służyła do płukania piasku, a celem tej procedury było usunięcie niepotrzebnych składników. Piasek kwarcowy oraz glinę również pozyskiwano z najbliższej okolicy. W Lipuskiej Hucie produkowano przede wszystkim butelki w różnych kształtach oraz o różnej objętości. Wyprodukowane szkło o nieco gorszej jakości trafiało głównie do małych miasteczek, a rzadziej na wieś. Warto też nadmienić, że osoby zatrudnione w hutach byli bardzo ubodzy i pochodzili najczęściej z Pomorza Zachodniego. Świadczą o tym chociażby zapiski z ksiąg rachunkowych parafii w Lipuszu. Można domniemywać, że opisywana produkcja miała wpływ na wysoką śmiertelność, szczególnie wśród dzieci. W Lipuskiej Hucie umierało zdecydowanie więcej dzieci aniżeli w innych miejscowościach parafii Lipusz.
Można przypuszczać, że produkcja szkła w lipuskiej hucie trwała do czasu wyeksploatowania zasobów leśnych znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie huty. Jak podkreśla Krzysztof Jażdżewski, taka produkcja trwała zazwyczaj około 15-20 lat. Potwierdzeniem takiej tezy może być fakt, że już na początku lat 70. XVIII wieku, poleśne grunty były uprawiane przez gospodarzy Grzegorza i Wojciecha Lorbieckich. Ponadto w materiałach źródłowych z początku XIX wieku Lipuska Huta była już określana jako Stara Huta. Z kolei pod koniec XVIII wieku uruchomiono kolejne huty w położonych niedaleko Lipuskiej Huty - Szklanej Hucie oraz w okolicach jeziora Rzuno.
Działalność fabryki w Szklanej Hucie przybliżymy w następnym numerze. Warto podkreślić, że obecnie właścicielem posesji, na której znajdowała się huta szkła jest pan Wiesław Prabucki, dzięki któremu udało się ustalić wiele ciekawych faktów dotyczących tego miejsca.
Strefa Biznesu: RPP zdecydowała ws. stóp procentowych? Kiedy obniżka?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?