Chirurgia naczyniowa. Na ratunek przy chorobach tętnic i żył [LISTA ODDZIAŁÓW]

Chirurgia naczyniowa zajmuje się inwazyjnym, czyli operacyjnym leczeniem naczyń krwionośnych i naczyń limfatycznych. Zwężenie naczyń na tle miażdżycy może powodować niedokrwienie któregoś z narządów (np. mózgu) i wymaga interwencji chirurga naczyniowego. Często są to zabiegi ratujące życie. Chirurg „oczyszcza” naczynie, rozszerza jego światła, usuwa zrosty, w razie potrzeby przeszczepia również naczynia lub wstawia protezy naczyniowe.

Dla odmiany angiologia jest najmłodszą dziedziną chorób wewnętrznych zajmującą się leczeniem chorób naczyń. To dział medycyny na granicy dziedzin pokrewnych: neurologii, reumatologii, chirurgii naczyniowej, kardiologii, hematologii. Jej powstanie jest związane z postępem medycyny oraz powstaniem nowych metod leczenia i profilaktyki chorób naczyń.

Równie często osoby cierpiące z powodu tego rodzaju schorzeń nie zdają sobie sprawy, ile dobrego dla chorych potrafi dziś zrobić chirurg naczyniowy, jeśli tylko NFZ zapewni mu finansowanie.

- Jeśli do zespołu leczącego tzw. stopę cukrzycową dołączy chirurg naczyniowy, szanse pacjenta, że uniknie amputacji kończyny, rosną o 50 proc. - twierdzi dr Ryszard Zając, ordynator oddziału chirurgii naczyniowej w Szpitalu im. św. Wincentego a’Paulo w Gdyni.

Dlaczego? Kiedyś było tak, że chirurg ogólny, ortopeda, diabetolog starali się tak prowadzić chorego na cukrzycę z powikłaniem w postaci stopy cukrzycowej, by można było zmniejszyć liczbę amputacji poprzez zapobieganie. Niestety, nie zawsze jest to skuteczne. Chirurg naczyniowy jest wtedy dla chorego ostatnią deską ratunku.

- Chirurg naczyniowy wykonuje zabiegi w obrębie tętnic goleni - tam, gdzie najczęściej w trakcie cukrzycy dochodzi do zmian - i udrażnia te naczynia specjalnymi drucikami, balonami, stentami, wewnątrz-naczyniowo- opowiada dr Zając.

Czytaj też: Kardiochirurdzy z gdańskiej Zaspy uratowali życie 2-letniej Neli [ZDJĘCIA]

Udrażniane naczynia są cienkie jak włos, mają średnicę 2-3 milimetrów, bo cukrzyca przyspiesza miażdżycę i powoduje zamykanie się właśnie drobnych naczyń, np. tętnic podudzia, czyli goleni. Chirurg naczyniowy wykonuje reperfuzje, czyli przywraca ukrwienie kończyny, a to ułatwia gojenie się rany, bo często pacjent ma już martwicę i trzeba palec obciąć. Kiedyś, gdy rana się nie goiła, trzeba było obcinać nogę wyżej. A dzisiaj można uniknąć amputacji lub obniżyć jej poziom - np. na poziomie palców zamiast amputować na poziomie podudzia.

- Druga rzecz, którą potrafi chirurg naczyniowy, to zapobieganie udarom - wyjaśnia dr Ryszard Zając. - Zarówno pierwszemu, jak i kolejnym. Szacuje się, że ok. 20 proc. udarów (tylko na Pomorzu to kilka tysięcy pacjentów) spowodowanych jest krytycznym zwężeniem tętnic szyjnych. Przykładowo w Gdyni to ok. 800 pacjentów rocznie.

Często zdarza się, że pacjent trafia na oddział udarowy neurologii z powodu m.in. krytycznego zwężenia tętnic szyjnych lub dlatego, że pękła miażdżycowa blaszka i „lecą” zatory do mózgu. W takich sytuacjach chirurg - operując chorą tętnicę i czyszcząc ją - zmniejsza ryzyko następnego udaru. Bywa też, że tętnice szyjne zarastają zupełnie i przestaje przez nie płynąć krew, co również grozi udarem. Poszerzając tę tętnicę, chirurg również zapobiega udarowi mózgu.

Pomoc chirurga naczyniowego jest również nieodzowna w przebiegu miażdżycy naczyń w kończynach dolnych. - Tacy pacjenci mają problemy z chodzeniem, przestają pracować, odczuwają bóle w nogach, noce spędzają siedząc w fotelu, bo nie są w stanie leżeć.

- Zdarza się, że pacjent prosi, by mu obcięto nogę, byle tylko przestać cierpieć - dodaje dr Zając. Gdy taki pacjent dostanie na sali operacyjnej znieczulenie od pasa w dół - zasypia, bo wreszcie przestaje go boleć. Lekarz ma do wyboru - albo wykonać mu zabieg endowaskularny, wewnątrznaczyniowy i wszczepić stent (zapobiega ponownemu zwężeniu się naczynia) albo wykonać przeszczepy, tzw. bypassy omijające niedrożność. Wstawiamy żyłę albo sztuczną protezę, by ominąć zamknięty odcinek tętnicy.

Wykaz bezpłatnych leków dla seniorów po 75. roku życia [LISTA LEKÓW]

Do chirurgów naczyniowych powinni trafiać również chorzy z tętniakami w obrębie klatki piersiowej, jamy brzusznej albo kończyn dolnych. To tętniaki aorty lub naczyń obwodowych. Chirurdzy naczyniowi mogą wszczepić im przez dziurkę w skórze protezę wewnątrznaczyniową albo wykonać rozległe zabiegi operacyjne. Coraz częściej chirurdzy naczyniowi zajmują się również chorobami żył.

- Potrafimy już żyły udrażniać, wykonywać plastykę żył tak jak plastykę tętnic - zapewnia dr Zając.

Inną grupą są pacjenci, u których w wyniku wielokrotnych nakłuć dochodzi do zamknięcia żył, np. w dializoterapii. Mają oni wytwarzane przetoki, ale w pewnym momencie ich życia wymagają zakładania tzw. portów. I nagle okazuje się, że te żyły są pozwężane i niedrożne. I znowu my je udrażniamy.

Kolejna grupa pacjentów to osoby z przewlekłymi owrzodzeniami żylnymi, których - tak naprawdę - nikt nie chce leczyć. Często wymagają oni oczyszczania ran, zakładania różnego rodzaju opatrunków podciśnieniowych nowej generacji, często też dołącza się do tego niedokrwienie. Również im chirurdzy naczyniowi starają się pomóc.

Mają kontrakt z NFZ
Oddziały chirurgii naczyniowej w szpitalach na Pomorzu:

• Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Gdańsk, ul. Dębinki 7
• Oddział chirurgii naczyniowej SWISSMED VASCULAR, Gdańsk, ul. Wileńska 44, oddział chirurgii naczyniowej
• Szpitale Wojewódzkie w Gdyni (spółka z o.o.), Gdynia, ul. Wójta Radtkego 1, oddział chirurgii naczyniowej
• Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Korczaka, Słupsk, ul. Hubalczyków 1, oddział chirurgii naczyniowej
• Poradnie Chirurgii Naczyniowej w województwie pomorskim (w poradni przyjmuje chirurg naczyniowy)
• Przychodnia przy Szpitalu im. M. Kopernika, Gdańsk, ul. Powstańców Warszawskich 1/2, poradnia chirurgii naczyniowej
• Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Gdańsk, ul. Smoluchowskiego 17, poradnia chirurgii naczyniowej
• Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Korczaka, poradnia chirurgii naczyniowej Słupsk, ul. Hubalczyków 1
• NZOZ Neptun, Jantar, ul. Rybacka 15, poradnia chirurgii naczyniowej.
• Poradnie Chorób Naczyń (w poradni może przyjmować angiolog lub angiolog i chirurg)
• SP ZOZ Przychodnia Lekarska, Starogard Gdański, ul. Hallera 21, poradnia chorób naczyń
• NZOZ Centrum Medyczne Kaszuby, Kartuzy, ul. Mściwoja II, poradnia chorób naczyń
• Nadmorskie Centrum Medyczne, Gdańsk, ul. Jagiellońska 7, poradnia chorób naczyniowych
• NZOZ Przychodnia Morena, Gdańsk, ul. Jaśkowa Dolina 105, poradnia chorób naczyniowych

[email protected]