W czasach PRL wiedzieli o grobie

- O tym, że ciepłociąg pochodzi z lat 80., świadczy technika jego wykonania - opowiada Zbigniew Sawicki, archeolog nadzorujący wydobywanie szczątków. - Teraz już nie stosuje się takich betonowych koryt, na jakie natrafiliśmy podczas prac ekshumacyjnych. Moim zdaniem osoby, które kładły ciepłociąg, prawdopodobnie zdawały sobie sprawę z obecności w tym miejscu ludzkich szczątków.

Jeśli tak było, oznaczałoby to, że w czasach Polski Ludowej sprawa została celowo przemilczana... Temat tajemniczej mogiły, odkrytej w październiku ub. roku, od wielu tygodni znajduje się w polu zainteresowania wielu mediów z Polski i zagranicy. Wysnuwane są różne hipotezy o pochodzeniu ofiar. Odpowiedzi brak. Ich znalezieniem zajmie się Instytut Pamięci Narodowej, który w ub. tygodniu przejął sprawę od Prokuratury Rejonowej w Malborku.

Wstępne badania wykazały, że w masowym grobie zostały złożone ofiary z okresu II wojny światowej, prawdopodobnie z pierwszych miesięcy 1945 r. Tymczasem przed kilkoma dniami media obiegła informacja, że w mogile znajdowane są również szczątki starsze, sprzed 1939 roku. W czwartek, na sesji Rady Miasta Malborka, burmistrz Andrzej Rychłowski wyraził podobną opinię.

- Słowa burmistrza wynikają z nieznajomości faktów - mówi Sawicki. - Znajdujemy jeden ciąg ludzkich szczątków. Pochodzą z jednego okresu. Burmistrz nie zna przecież metod prac archeologicznych, nie zna sposobu ułożenia szczątków w mogile. Być może ktoś powiedział mu o znalezionych fundamentach starszego budynku i on powiązał te dwie sprawy? Absolutnie nie ma mowy o starszych kościach w tym miejscu. Wszystkie szczątki pochodzą z tego samego okresu.

Zagadką pozostaje nadal miejsce pochówku odnalezionych szczątków, należących do ok. 1800-1900 osób. Najczęściej wymienia się Stare Czarnowo k. Szczecina, Malbork, a ostatnio nawet Gdańsk. Tę lokalizację wskazała niemiecka gazeta "Berliner Zeitung", powołując się na prezesa Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi. Prace ekshumacyjne na pewno przeciągną się do lutego.