Zwolnienie z pracy bez wypowiedzenia

Pracodawca rozwiązał ze mną umowę o pracę na czas nieokreślony bez wypowiedzenia, powołując się na popełnienie przeze mnie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Nie zgadzam się z powyższą oceną. W jakich sytuacjach pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika? Jakie roszczenia przysługują pracownikowi, gdy nie zgadza się z rozwiązaniem umowy o pracę w takim trybie?

Według przepisu art. 52 § 1 Kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w trzech przypadkach. Po pierwsze - w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Po drugie - w przypadku popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem oraz wreszcie po trzecie - w przypadku zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Należy również podkreślić, że pracodawca podejmuje ostatecznie decyzję w sprawie rozwiązania umowy po zasięgnięciu uprzednio opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia również o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni.
Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Sąd ten jednak może nie uwzględnić żądania pracownika przywrócenia go do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe. Wówczas sąd pracy orzeka jedynie o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa wyżej, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za trzy miesiące.

Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc.
Pracownik przywrócony do pracy na poprzednich warunkach ma prawo domagać się zatrudnienia na tym samym stanowisku pracy, jakie zajmował uprzednio, nie wystarcza zaś zapewnienie mu pracy na stanowisku równorzędnym (wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 1992 r., I PRN 55/92, OSNCP 1993, nr 9, poz. 163).