Westerplatte zabytkowe

W poniedziałek dr Marian Kwapiński, pomorski konserwator zabytków, zdecydował o wpisaniu Westerplatte do rejestru zabytków.

Dotychczas z terenu Westerplatte - przedwojennej polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej - w rejestrze zabytków figurowały: placówka "Elektrownia", wartownia nr 3, nowe koszary, placówka "Fort", wartownia nr 1, schron i wieża dalmierza zapasowego 25 Baterii Artylerii Stałej, fundament i wały dużego magazynu amunicyjnego.

- Teraz do rejestru wpisano dodatkowo 14 obiektów lub ich pozostałości - mówi Marcin Tymiński, rzecznik prasowy pomorskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków. - Są to: relikty muru granicznego, relikty bramy kolejowej, fundamenty budynku stacji kolejowej, kanał inspekcyjny wiaty elektrogeneratora, wartownia nr 4, dwa średnie magazyny amunicyjne, relikty pięciu magazynów małych z wałami ziemnymi, relikty starych koszar, relikty kasyna, relikty willi oficerskiej, relikty willi podoficerskiej, magazyn paliw i falochron.

Dzięki staraniom Mariusza Wójtowicza - Podhorskiego, szefa Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy na terenie dawnej składnicy odnaleziono wiele pozostałości innych obiektów, związanych z polską obroną tego skrawka Gdańska.

Przy okazji umieszczenia Westerplatte w rejestrze zabytków województwa pomorskiego zmieniono też nazwę historycznego miejsca. Teraz jest to: Pole Bitewne na Półwyspie Westerplatte w Gdańsku z obiektami historycznymi.

Brak właściwej ochrony Westerplatte po II wojnie światowej spowodował m.in., że część składnicy zajął port. W 1967 roku przesunięto wartownię nr 1. W czasie badań archeologicznych natrafiono na jej pozostałości - odnaleziono płytę fundamentową, którą teraz wpisano do rejestru zabytków. Wartownia nr 1 już wcześniej trafiła do tego rejestru.
Na powierzchni nie było też, zauważalnych dla turystów, śladów m.in. po kasynie, willach czy starych koszarach. Niektóre z obiektów, wpisanych do rejestru zabytków, są jeszcze pozostałościami z czasów, gdy Westerplatte uznawano za kurort. W okresie międzywojennym, jeszcze przed militaryzacją tego terenu, istniało tam nawet molo.

W ostatnich latach często dochodziło do dewastacji składnicy. Ostatnia wielka profanacja wydarzyła się w połowie września 2006 roku. Zniszczono wówczas metalowe nieśmiertelniki na mogiłach żołnierzy, a część z nich skradziono. Sprawców do dzisiaj nie ujęto. Na mogiłach pojawiły się nowe nieśmiertelniki.

Obecnie bez zezwolenia konserwatora zabytków na Westerplatte nie można dokonywać żadnych zmian. Nawet na prowadzenie badań historycznych trzeba mieć zgodę. Niezadowoleni z tej decyzji mogą się od niej odwołać w ciągu dwóch tygodni.

To będzie tylko część planowanego Muzeum II Wojny Światowej

Muzeum Pola Bitwy na Westerplatte będzie zaledwie częścią największej inwestycji muzealnej w Polsce - Muzeum II Wojny Światowej.

Placówka, której powołanie zapowiedział przed rokiem premier Donald Tusk, powstanie na hektarze gruntów nad Motławą, w pobliżu ul. Wałowej. Przekazały je przyszłemu muzeum władze Gdańska. Miejsce wybrano nieprzypadkowo - między Muzeum Poczty Polskiej a Europejskim Centrum Solidarności. Muzeum II Wojny Światowej ma połączyć perspektywy różnych narodowych doświadczeń lat wojny. Do udziału w pracach nad koncepcją placówki zostaną zaproszeni historycy z Wielkiej Brytanii, Francji, Rosji, Niemiec, Izraela. Mają oni wejść w skład rady programowej muzeum.

Budowa muzeum ma kosztować nawet 108 mln zł.