Prawo do emerytury, praca dla rencisty

Od stycznia tego roku prowadzę działalność gospodarczą, od kwietnia zaniechałam składania deklaracji - nie zmieniał się mój przychód, a obowiązki zawodowe utrudniały mi w znacznym stopniu dotarcie do urzędu. Mimo że wpłaty dokonywałam w terminie, to jednak moja decyzja może mieć swoje konsekwencje. Z jakimi skutkami powinnam się liczyć w przypadku błędnego wypełnienia przelewu?

Płatnik składek zobowiązany jest wpłacać kwoty na poszczególne rodzaje funduszy. Fundusz ubezpieczeń społecznych, fundusz ubezpieczenia zdrowotnego oraz fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych wymagają oddzielnych przelewów. Płatnik musi uważać, żeby nie pomylić wpłat i dokonać właściwego przelewu. Jeśli osoba zgłoszona do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (a tak jest w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą) dokona wpłaty na ubezpieczenia społeczne po terminie lub w za małej wysokości, jej ubezpieczenie automatycznie wygaśnie.

Czy fakt zaniechania składania deklaracji skutkuje utratą także ubezpieczenia chorobowego?

Osoby prowadzące działalność gospodarczą powinny pamiętać o tym, by w terminie i w prawidłowej wysokości wpłacać składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. W opisanej sytuacji osoba, która rozpoczęła prowadzenie działalności od początku tego roku kalendarzowego i cały czas ją prowadzi, nie musi składać co miesiąc deklaracji, ale ma obowiązek dokonywać wpłat w terminie i w wymiarze ustalonym w danym okresie rozliczeniowym.

Mam 26 lat pracy, przez kolejne sześć lat prowadziłem działalność gospodarczą. W tym roku skończę 60 lat. Po roku przerwy nadal jestem samozatrudniony i jednocześnie pracuję na pół etatu. Czy jeszcze w tym roku mogę skorzystać z prawa do emerytury?

Po ostatniej zmianie przepisów, mężczyźni urodzeni przed 1949 r. mogą przejść na emeryturę w wieku 60 lat, jeżeli udowodnią minimum 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Muszą też wykazać, że w ostatnich 24 miesiącach byli ubezpieczeni z tytułu zawartej umowy o pracę minimum przez sześć miesięcy. Emeryturę taką może otrzymać mężczyzna, którego ostatnim zatrudnieniem przed przejściem na emeryturę była praca podjęta w oparciu o przepisy Kodeksu pracy. Gdyby jednak mężczyzna 35 lat okresów składkowych przepracował na podstawie umowy o pracę, to może przejść na emeryturę w wieku 60 lat, w tym roku. Nie jest wówczas wymagany warunek przejścia na emeryturę z umowy o pracę. Ostatnim sposobem wykonywania pracy może być prowadzenie działalności gospodarczej lub zlecenie.

Mam 60 lat i jestem na rencie z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy. Pracowałem przez 37 lat. Czy mogę już przejść na emeryturę?

Mężczyźni, którzy mają orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy, a ich ostatnim zatrudnieniem było wykonywanie umowy o pracę i mają min. 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych, mogą przejść na swój wniosek na wcześniejszą emeryturę.

Wkrótce ukończę 60 lat. Przepracowałem blisko 40 i nadal pracuję. Czy muszę jeszcze w tym roku złożyć wniosek o emeryturę?

Nie. Mężczyźni, którzy w tym roku ukończą 60 lat i udowodnią minimum 35 lat pracy, nie muszą przechodzić na wcześniejszą emeryturę w tym roku. Ważne jest to, żeby do końca 2008 roku spełnili wszystkie niezbędne warunki do uzyskania emerytury. Wniosek mogą złożyć i w przyszłym roku.

Jestem rencistą z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy. Czy mogę podjąć pracę?

Nie ma zakazu pracy dla osób z orzeczoną niezdolnością do pracy. Lekarz medycyny pracy zdecyduje, czy może Pan podjąć pracę w charakterze proponowanym przez pracodawcę.

Zamierzam złożyć wniosek o emeryturę, jednak nie wszystkie zarobki udało mi się udokumentować. Jak mogę odszukać archiwum, w którym nieistniejąca firma złożyła dokumenty?

Pracownicy ZUS mogą pomóc w odnalezieniu właściwego archiwum, prowadzą ewidencję tych, które przechowują dokumenty płacowe i osobowe zlikwidowanych przedsiębiorstw. Osoba zainteresowana powinna znać dokładną nazwę firmy, w której pracowała, jej adres i okres swojego zatrudnienia. Archiwa nie wydają oryginałów dokumentów, ale kopie przez siebie poświadczone. ZUS uznaje te dokumenty.