Praca Grzegorza Karbowskiego poświęcona jest najnowszym dziejom harcerstwa polskiego. Twórca kładzie w filmie wyraźny akcent na niezwykłe znaczenie tradycji skautingu. Filmowy dokument powstał z inicjatywy gdańskiej Fundacji Archiwum Filmowe "Drogi do Niepodległości". Niedawno, w trakcie porządkowania filmowych nagrań dokonanych przed laty przez Video Studio Gdańsk, natrafiono na zarejestrowane w kwietniu 1989 roku fragmenty obrad kilkuset instruktorów byłego Związku Harcerstwa Polskiego. Wtedy to, na zjeździe w Sopocie, powołali oni do istnienia Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej. Reżyser przywołuje w filmie błyskotliwe powitalne wystąpienie harcmistrza, historyka Tomasza Strzembosza.
Projekcja dokumentu trwa zaledwie około 30 minut. W tak krótkim czasie nie sposób, nawet w największym skrócie, przedstawić dokonań i zasług ruchu polskiego harcerstwa. Po wojnie komuniści postanowili wyeliminować z polskiego życia harcerstwo działające na wzorach angielskiego skautingu Badena Powella. Mimo podjętej przez ówczesne władze brutalnej indoktrynacji ruchu tradycje harcerstwa kształtowane w II RP nie tylko w polskim społeczeństwie przetrwały, ale w latach 70. zaczęły się nieformalnie reaktywować. O zawiązywaniu się wtedy tajnych struktur niezależnego harcerstwa w Lublinie w filmie barwnie opowiada Krzysztof Stanowski. Kreśląc misję harcerstwa doby dzisiejszej, harcmistrz Stanowski odwołuje się m.in. do udziału harcerzy, którzy podejmują ofiarną opiekę nad przywożonymi do Polski rannymi Ukraińcami.
Jednym ze współzałożycieli ZHR w 1989 roku był harcmistrz Jan Pastwa, działacz niejawnego Ruchu Harcerskiego w stanie wojennym na Pomorzu, w latach 1980-1986 związany z Gdyńską Drużyną Harcerek "Czarna Czwórka". W filmie Jan Pastwa drobiazgowo przypomina dawne obowiązujące w harcerstwie zasady i obyczaje, podając jednocześnie przykłady ich ignorowania, a nawet tępienia po 1947 roku, kiedy np. zaczęto zastępować rogatywki beretami czy zakazywano zdobienia harcerskich mundurów kaszubskim haftem. Pastwa opowiada też o harcerskiej Białej Służbie na trasach pielgrzymek Jana Pawła II. Nawet jednak wtedy kiedy zapowiedziano przybycie Papieża do Gdańska, lokalna administracja nie wyraziła zgody na udział harcerzy we wszystkich spotkaniach z Ojcem Świętym.
Początki odradzającego się po 1989 roku ruchu harcerskiego wspominają w filmie Krzysztof Kieszek, Aleksandra Kieszek, Sebastian Grochala i Katarzyna Bieroń. Po projekcji filmu odbyło się spotkanie z marszałkiem Senatu RP Bogdanem Borusewiczem, który wspominał, że na studiach w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim pisał pracę nt. harcerstwa odrodzonego w roku 1956. Odrodzenie trwało krótko. Szybko obcięto mu skrzydła. Jako nastolatek Borusewicz w 1963 roku zapisał się w Sopocie do szkolnej drużyny harcerskiej i pojechał na obóz. Lecz szybko zniechęciła go panująca na obozie drętwa nuda. Zaproszony do skomentowania wyświetlonego dokumentu, Bogdan Borusewicz wyraził żal, że w filmie zabrakło nawiązania do Szarych Szeregów, a także do procesów politycznych w końcu lat 40.
Podobnie, zauważmy, szkoda, że w obrazie nie pomieściły się informacje o heroicznych postawach harcerzy gdyńskich, którzy oddali życie w walkach o Kępę Oksywską i na Obłużu.
Powstał jednak obraz wiarygodny, łączący doskonale wątki dawne ze współczesnymi. Autorem zdjęć jest Wojciech Ostrowski. Dźwięk opracował Maciej Płocharski.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
