Po drugie: Autostrada wodna na Wiśle. Plany gospodarowania wodami do konsultacji

Rozpoczęły się właśnie konsultacje społeczne dotyczące aktualizowania PGW. Zapoczątkowała je 25 listopada konferencja w Ministerstwie Środowiska z udziałem Stanisława Gawłowskiego, wiceministra środowiska, Witolda Sumisławskiego, prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i 150 przedstawicieli instytucji, urzędów i firm związanych z gospodarowaniem wodami. Opinie, uwagi i wnioski do planów będzie mógł zgłosić każdy zainteresowany gospodarką wodną w Polsce. Konsultacje zakończą się 26 maja 2016 roku.

Prezes Sumisławski powiedział, że PGW są strategicznymi dokumentami planistycznymi, które mają usprawniać proces osiągania lub utrzymania dobrego stanu wód i związanych z nimi ekosystemów.
Strategia ta ma służyć również zmniejszeniu negatywnych skutków działalności rolniczej czy sektora komunalnego na wody i prowadzić do racjonalizacji inwestycji. Zatem głównym celem sporządzania planów jest poprawa stanu wód na obszarach 10 dorzeczy położonych w Polsce i zwiększenia ochrony przeciwpowodziowej. Na obszarze naszego kraju mamy dorzecza Wisły i Odry oraz leżące w jego granicach części międzynarodowych dorzeczy - Dniestru, Dunaju, Jarftu, Łaby, Niemna, Pregoły, Świeżej i Ücker. Dotyczące ich programy działań, ujęte w PGW, zapisane są w jednym dokumencie, jaki stanowi "Program wodno- środowiskowy kraju".

Obejmuje on zarówno działania ograniczające odprowadzanie do wód zanieczyszczeń i poprawiające w nich warunki biologiczne, jak i działania edukacyjne oraz organizacyjno-prawne. PGW po raz pierwszy opracowano w roku 2009. Jednakże zgodnie z wymogami dyrektywy wodnej, muszą być one aktualizowane co 6 lat.
Jak zaznaczył prezes Sumisławski, PGW przeznaczone są nie tylko dla wąskiej grupy ekspertów i fachowców. Mają one znaczenie dla wszystkich zainteresowanych m.in. inwestycjami, a także dla ogółu społeczeństwa, bo od stanu wód zależy jakość życia ludzi.
Nowe reguły gospodarowania wodami będą dotyczyły niezbędnej dokumentacji, jaką będą musieli posiadać niektórzy inwestorzy. Obecnie powinni oni uzyskać tzw. decyzję środowiskową. Po aktualizacji planów, inwestorzy będą musieli uzyskać decyzję uwzględniającą także wody. Prawo unijne nakłada na Polskę obowiązek weryfikacji zasadności prowadzenia niektórych inwestycji. I tak należy zaprzestać remontów drogi niszczonej podczas kolejnych powodzi, a poprowadzić ją w przez inny, bezpieczniejszy teren.

Natomiast rzeka zyska obszar na swobodne rozlanie się, bez czynienia szkód. Ponoszenie przez państwo kosztów związanych z odbudową infrastruktury drogowej czy odszkodowaniami dla mieszkańców terenów zalewowych jest drogą donikąd.
Wiceminister Gawłowski oświadczył, że w naszym kraju poświęca się zbyt mało uwagi gospodarce wodnej. Przypomina się o niej dopiero, gdy występują powodzie czy susze. Tymczasem właściwe wykorzystywanie wód ma istotne znaczenie społeczne i gospodarcze.

Respektowanie założeń unijnej dyrektywy wodnej będzie związane z inwestycjami w systemy ściekowe, linie kolejowe, drogi czy projekty przeciwpowodziowe. W przypadku zagrożeń powodziami, w planowaniu przestrzennym należy uwzględnić tereny zalewowe, umożliwiające swobodny spływ wód rzekami. Nie da się skutecznie przeciwdziałać powodziom tylko podnosząc wały przeciwpowodziowe. Chodzi o to, żeby np. na terenach zalewowych nie powstawały osiedla mieszkaniowe, które w przypadku powodzi mogłyby zostać zalane. Dotyczyć to też może ewentualnych wykwaterowań osób mieszkających na terenach, gdzie ma powstać np. zbiornik przeciwpowodziowy, kluczowy dla szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Na terenach zalewowych nie powinno budować się osiedli mieszkaniowych, bo po wezbraniach powodziowych rzek będą one narażone na zalewanie. Natomiast możliwe powinno być ewentualne wykwaterowanie osób zamieszkujących na obszarze, na którym trzeba zlokalizować np. zbiornik przeciwpowodziowy, kluczowy dla szeroko rozumianego bezpieczeństwa.
Z projektami PGW można zapoznać się i wnieść do nich uwagi na stronie internetowej www.apgw.kzgw.gov.pl oraz w siedzibach KZGW i poszczególnych regionalnych zarządów gospodarki wodnej.
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000 ustanawia ramy wspólnotowej polityki wodnej, zmierzającej do efektywniejszej ochrony wód, opartej na przejrzystym i spójnym prawie.

Zobowiązuje ona państwa członkowskie do racjonalnego wykorzystywania i ochrony zasobów wodnych w myśl zasady zrównoważonego rozwoju.
Celem wdrażania dyrektywy jest osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód do 2015 roku. Do prawodawstwa polskiego jej przepisy wprowadzono poprzez ustawy: Prawo wodne, Prawo ochrony środowiska oraz o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, wraz z aktami wykonawczymi do tych ustaw.