Wymyślili, zorganizowali, cieszyli się, że mogą okazać szacunek - tak chyba najkrócej można powiedzieć o sobotnim Święcie Urodzin Brunona Zwarry, które staraniem społeczników odbyło się na Biskupiej Górce, a więc w miejscu, z którym autor "Wspomnień gdańskiego bówki" związany jest w sposób szczególny. Tutaj przyszedł na świat w 1919 r., tutaj też spędził młodość. I choć w późniejszych latach nie miał już wiele wspólnego z tą dzielnicą, to pozostaje ona punktem odniesienia w jego twórczości.
- Od chwili, gdy po raz pierwszy przeczytałam "Gdańskiego bówkę", jestem pod ogromnym wrażeniem tej książki, a zwłaszcza tomu pierwszego, w którym opisano czasy Wolnego Miasta - przyznaje Krystyna Ejsmont ze Stowarzyszenia WAGA, mieszkanka Biskupiej Górki. - Nikt tak wspaniale nie pokazał tej części Gdańska jak właśnie pan Brunon.
- To, co stanowi o wyjątkowości pana Brunona, to nie tylko pisarstwo, ale przede wszystkim osobowość - dodaje Grażyna Knitter, współorganizatorka imprezy. - Staraliśmy się ją przybliżyć na wystawie "Brunon Zwarra - życie i twórczość", której wernisaż odbył się w ramach Święta Urodzin.
Prezentacja została przygotowana przy wydatnej pomocy PAN Biblioteki Gdańskiej, w której zbiorach znajduje się wiele pamiątek gdańskiego autora.
- Jest to zbiór naprawdę pokaźny - przyznaje Ewa Lichnerowicz z Pracowni Rękopisów PAN BG. - Zawiera wiele unikatowych materiałów, w tym zdjęcia, dokumenty, szkice na różne tematy. Także dziennik pełen osobistych refleksji. Przeglądając to wszystko, możemy poznać poglądy pana Zwarry, ale i jego warsztat pisarski.
Ze względu na wiek i stan zdrowia jubilat nie mógł przybyć na uroczystości. Był jednak obecny w filmie, którego premiera miała miejsce na uroczystości urodzinowej. Zrealizowany przez Wojciecha Ostrowskiego (we współpracy z Krystyną Ejsmont i Grażyną Knitter) obraz jest połączeniem dokumentu z impresją filmową. Przypomina, jak przed laty wyglądało życie na Biskupiej Górce, a jednocześnie jest zapisem teraźniejszości. Brawa, którymi nagrodzono twórców filmu po emisji, były w pełni zasłużone.
Brunon Zwarra, z którym rozmawialiśmy jeszcze przed spotkaniem, zapewniał, że jest mu bardzo miło, że ktoś jeszcze o nim pamięta. Z kolei obecna na uroczystości córka pisarza powiedziała, że owe "społeczne urodziny" były dla niego bardzo ważnym gestem. Między innymi dlatego, że - jak uważa sam Brunon Zwarra - jego poglądy nie są dobrze widziane w dyskursie publicznym. Ma to związek z jego stosunkiem do twórczości Güntera Grassa, którego oskarża o fałszowanie historii i szkalowanie Polaków. Jako przykład podaje zawarte w "Blaszanym bębenku" opisy obrońców Poczty Polskiej, których, zdaniem Zwarry, przedstawiono jako "kanciarzy" i "kaleki" oraz potraktowano "z wyjątkową wrednością, niespotykaną nawet w niemieckich książkach tendencyjnych wobec Polaków".
Co ważne, swoje stanowisko Brunon Zwarra podaje z pozycji Polaka dorastającego w Wolnym Mieście Gdańsku i dzielącego doświadczenia znacznej części społeczności polskiej.
Urodzony w 1919 r., uczęszczał do szkoły senackiej przy dzisiejszej ul. Ułańskiej oraz Gimnazjum Polskiego. Był członkiem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, Zjednoczenia Zawodowego Polaków i Klubu Sportowego Gedania, w którym trenował piłkę nożną oraz tenis stołowy. Aresztowany 14 września 1939 r. w Gdyni, był więziony w obozie w Nowym Porcie, Stutthofie i Sachsenhausen. Zwolniony w 1942 r., wrócił do pracy w emalierni Johannesa Segora we Wrzeszczu, w której był zatrudniony przed wojną. Po roku 1945 brał udział w odbudowie zniszczonego zakładu.
W latach 70. rozwinął działalność pisarską. Rozgłos przyniósł mu protest, jaki napisał po tekście w "Polityce" w 1971 r., w którym Roman Bratny wychwalał "Blaszany bębenek".
W dorobku Brunona Zwarry są powieści "Gdańszczanie" i "W gdańskiej twierdzy", zbiór relacji "Gdańsk 1939. Wspomnienia Polaków-Gdańszczan" oraz autobiograficzne "Wspomnienia gdańskiego bówki". W latach 90. odmówił przyjęcia honorowego obywatelstwa Gdańska, co było wyrazem sprzeciwu wobec uhonorowania tym samym tytułem Güntera Grassa.
Wystawę ,,Brunon Zwarra - życie i twórczość", wraz z poświęconym pisarzowi filmem, można oglądać codziennie w godz. 16-19 do 30 października w siedzibie Stowarzyszenia WAGA przy ul. Biskupiej 4.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?