Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Ray Wilson: Już się nie gniewam na Genesis. Biznes to biznes

Marcin Mindykowski
Kiedy w 1996 roku Ray Wilson zastąpił w Genesis Phila Collinsa, miał 28 lat - mniej niż historia zespołu. Dziś koncertuje solo, z grupą Stiltskin i projektem Genesis Klassik
Kiedy w 1996 roku Ray Wilson zastąpił w Genesis Phila Collinsa, miał 28 lat - mniej niż historia zespołu. Dziś koncertuje solo, z grupą Stiltskin i projektem Genesis Klassik Karolina Misztal
Nie ma kontraktu z dużą wytwórnią, daje 140 koncertów rocznie, mieszka w Polsce i jest zadowolony z życia. Z Rayem Wilsonem, byłym wokalistą Genesis, rozmawia Marcin Mindykowski

Od kiedy przeprowadziłeś się na stałe z Edynburga do Poznania minęły już ponad dwa lata. Przez ten czas przeważały miłe niespodzianki czy rozczarowania?
Rozczarowań nie było. Być może dlatego, że tak naprawdę nie wiem, czego oczekiwałem. Na pewno lubię tu być i czuję się tu jak w domu. I to chyba największy komplement, jaki można powiedzieć wobec jakiegokolwiek kraju. Większość życia upływa mi jednak na trasach koncertowych, więc tak naprawdę nie mieszkam nigdzie. Najwięcej chyba w moim koncertowym busie (śmiech).

Twoja pierwsza wizyta w Polsce miała miejsce w 1998 roku, podczas tournée z Genesis...
To było niesamowite przeżycie. Miałem wtedy 28 lat i śpiewałem z jednym z największych zespołów świata - trudno to zapomnieć. Mówiąc szczerze, w ogóle nie znałem wcześniej Polski. Wysiadłem z busa i zobaczyłem Spodek, który wygląda jak statek kosmiczny. Był styczeń, okropnie zimno, minus 20 stopni. Hotel wyglądał obskurnie. Ale mimo tej zimnej pogody reakcja na nasz koncert okazała się bardzo ciepła. Myślę, że Polska jako jedyny kraj zaakceptowała mnie wtedy jako nowego wokalistę Genesis. Od tamtej pory uwielbiałem przyjeżdżać tu na koncerty. Mój kolejny występ w Polsce, w niewielkim klubie we Wrocławiu, też świetnie wspominam. Ludzie zjechali wtedy z całej Polski, często pokonując setki kilometrów. Rozdawałem autografy przez dwie godziny, a więc tyle, ile trwał koncert.

Z Twojej perspektywy dokonaliśmy od tamtego czasu "cywilizacyjnego skoku"?
Z pewnością. Pamiętam telewizyjny program z 2003 roku, kiedy toczyła się dyskusja, czy powinniście wejść do Unii Europejskiej. Kiedy zapytano mnie o opinię, odpowiedziałem: "Musicie to zrobić". Polacy zachowali jednak swój charakter, nadal są dobrzy, pracowici - tak jak Szkoci. Młodzi ludzie wydają mi się głodni wiedzy, chcą podróżować, pracować, wielu z nich studiuje. Myślę też, że starsze pokolenie, które dorastało w komunistycznej Polsce - a jak sobie wyobrażam, był to zupełnie inny kraj - wciąż jest uwikłane w stary sposób myślenia. Przekazują oni jednak młodym silne wartości rodzinne, co jest ważne, bo na Zachodzie zupełnie o tym zapomnieliśmy.

A nie masz czasem problemu ze zrozumieniem dużej wagi historii w naszym życiu, emocjonalnej polityki?
U nas jest podobnie. W ogóle myślę, że Szkoci i Polacy dobrze się ze sobą dogadują. Widziałem to w Edynburgu, który jest nazywany "małą Polską", bo mieszka tam 30 tysięcy Polaków. Angielskie dzieje też są dość krwawe. Wciąż wielu bezmyślnych ludzi żywi antyangielskie uczucia, co uważam za płytkie i głupie. W Polsce także słyszę różne resentymenty, najczęściej antyniemieckie. Moja opinia jest jednak taka, że - jakkolwiek to trudne - musimy pamiętać o przeszłości, ale nie możemy w niej żyć.

Jak poznałeś Gosię, dla której przeniosłeś się do Polski?
Grałem charytatywny koncert w Poznaniu. Ona przyszła po występie, nie widziała go, nie wiedziała też, kim jestem. Byłem dla niej facetem z klubu. A ponieważ jest ode mnie nieco młodsza, nie miałem żadnych oczekiwań. Po prostu rozmawialiśmy, polubiłem ją. Okazało się, że mamy wiele wspólnego. Ona jest tancerką - oboje pracujemy więc w biznesie rozrywkowym. I... to się po prostu stało. A ja nie kwestionuję tych spraw. Zakładam, że nic nie dzieje się bez przyczyny. Wiedziałem, że Gosia nie opuści Polski z powodu swojej pracy, więc to ja postanowiłem się przeprowadzić.

I nie tęsknisz za Szkocją?
Brakuje mi tamtejszego świeżego powietrza. Kiedy polecisz do Szkocji i wysiądziesz z samolotu, od razu pojmiesz, o co mi chodzi. Edynburg był też świetnym miejscem do spacerowania. Każdego dnia chodziłem godzinę czy dwie po mieście. Oczywiście co jakiś czas wracam do Szkocji, spotykam się z moją rodziną, z mamą. Ale to tu jestem szczęśliwy.

Co z Twoimi lekcjami polskiego? Zaraz po przeprowadzce miałeś ambitny plan nauczenia się naszego języka...
Nawet trochę próbowałem, ale nauczyłem się bardzo niewiele, nie mogłem się na tym skoncentrować. Dziś jestem realistą i myślę, że z powodu wieku mam małą szansę, żeby nauczyć się już jakiegokolwiek języka. Musiałbym chyba wziąć rok wolnego, żadnych tras...

To, że nasz język otacza Cię na co dzień, nie pomaga?
Znam wiele polskich słów i rozumiem pewne fragmenty tego, co mówią ludzie. Przypuszczam, że gdybym miał trudność w komunikacji, pewnie byłbym zmuszony nauczyć się tego języka. Ale to, że mogę się tu tak łatwo dogadywać po angielsku, sprawia, że staję się bardzo leniwy (śmiech).
Z Krzysztofem Cugowskim nagrałeś w duecie nową wersję Twojej piosenki "Not about Us". Jak się poznaliście?
Grałem wspólny koncert z Budką Suflera w Stargardzie. Bardzo spodobał mi się głos wokalisty. Dziś jest dużo dobrych wokalistów, ale są też słabi, którym udało się osiągnąć sukces. Dzieje się tak z powodu technologii - dlatego, że dziś możesz manipulować głosem w studiu, robiąc z nim wszystko. Nie wymyślono jednak jeszcze takiego programu komputerowego, który dałby głosowi duszę. A Krzysztof ma duszę. Jest prawdziwy. To świetny głos, brzmi trochę jak Joe Cocker. Podczas wspólnej pracy większość czasu spędziliśmy, śmiejąc się. Nie było żadnych umów, biznesów. Po prostu nagraliśmy piosenkę.

Wiem też, że wcześniej nagrałeś dwa duety - z Eweliną Flintą i Patrycją Markowską. Czemu ich nie wydałeś?
Obie dziewczyny okazały się bardzo miłe i są świetnymi wokalistkami. Wszystko rozbiło się jednak o menedżerów, o wytwórnie. Dobrze pracowało mi się zwłaszcza z Patrycją. Nasza wspólna wersja mojej piosenki "Constantly Reminded" zabrzmiała naprawdę świetnie. Niestety, wtedy włączyła się jej wytwórnia płytowa, która zaoferowała mi głupie pieniądze - 2000 zł - za prawa do mojej piosenki. Przecież nie oddam ich za 500 euro! Nie w tym życiu (śmiech).

Często nie szczędzisz show-biznesowi gorzkich słów. Ale czy bez niego możliwe jest funkcjonowanie w tej branży?
Pewnie jeśli jesteś młody i zaczynasz, to nie. Ale jest np. taki zespół jak Rammstein, którego nie gra żadne radio, a kiedy wydają nowy album, od razu staje się numerem jeden i utrzymuje się tam tygodniami. A gdy ogłaszają trasę, bilety sprzedają się w pięć minut. To pokazuje, że można osiągnąć sukces, nie biorąc udziału w tym cyrku. Wydaje mi się, że wciąż są ludzie, którzy nie chcą podążać za nikim innym. Radio polega dziś na badaniach rynku, na chęci sprzedaży reklam, które pozwalają stacjom przeżyć. Sam pracowałem rok w radiu i wiem, z czym trzeba się zmagać w tym biznesie. Na szczęście moje piosenki nie muszą już pasować do radiowego formatu.

Jaki jest więc dziś Twój sposób na funkcjonowanie w show-biznesie?
Jest mi dobrze z tym, co mam. Nie potrzebuję niczego więcej. Ja po prostu chcę grać koncerty. Kiedy ktoś dzwoni do mnie z ofertą: "Mam mały bar, na 60-80 osób", zawsze odpowiem: "Nie ma sprawy, przyjadę sam". Jeśli ktoś zaproponuje koncert mojego zespołu dla pięciu tysięcy osób i chce dobrze zapłacić, też świetnie. Nigdy nie odmawiam koncertów. Jeśli ktoś chce, żebym zagrał na jego urodzinach, także przyjadę. Mam już zaplanowane dwa czy trzy takie koncerty w tym roku. I nie robię tego dla pieniędzy. Nie jestem bogaczem, ale radzę sobie. A granie dla pięciu i dla 50 tysięcy ludzi jest dla mnie równie ważne.
Śpiewałeś z Genesis w latach 1997-98. Jak to jest dołączyć do zespołu, który powstał, nim się urodziłeś?
Tak naprawdę nigdy nie byłem wielkim fanem Genesis. Miałem w swojej kolekcji kilka ich albumów, ale zawsze wolałem Davida Bowiego, Petera Gabriela czy Pink Floyd. Twórczość Genesis z lat 80., kiedy wokalistą był Phil Collins, wydawała mi się zbyt popowa. Można powiedzieć, że stałem się fanem grupy po dołączeniu do niej. Odkryłem utwory, których wcześniej nie znałem.

Twój ostatni projekt to Genesis Klassik, z którym grasz utwory Genesis z kwartetem smyczkowym. Rozstanie z tym zespołem wspominasz z żalem, ale repertuar Genesis stał się podstawą Twojego bycia na scenie...
Biznes to biznes. Tworzenie z Genesis nowych piosenek było dla mnie prawdziwą przyjemnością. Ale kiedy się rozstawaliśmy, zostawili mnie na lodzie. Straciłem dom i miałem wiele innych kłopotów. Nie mogłem liczyć na pomoc z ich strony. To nie było zbyt przyjemne. Kiedy więc trzy lata temu zadzwonił do mnie Tony Banks [klawiszowiec Genesis - red.] i poprosił o wywiad do jubileuszowego wydawnictwa, odmówiłem. Powiedziałem, że potraktowali mnie źle i nie chcę do tego wracać. Wtedy Tony, który jest dżentelmenem, przyznał, że popełnili błąd - i przeprosił mnie za to. Zgodziłem się więc na ten wywiad i postanowiłem od tamtej pory zapomnieć o sprawie. Ale tamte doświadczenia, nawet jeśli były przykre, okazały się dla mnie świetną lekcją.

Rozstaliście się, bo wspólnie nagrana przez Was w 1997 roku płyta "Calling All Stations" nie spełniła oczekiwań komercyjnych...
Myślę, że decyzja, którą podjęli, była błędna. "Calling All Stations" jest do dziś jednym z czterech najlepiej sprzedającym się albumów Genesis, więc trudno nazwać go porażką. Tak naprawdę chodziło im o małe zainteresowanie trasą koncertową w Ameryce. Ja nigdy się tym nie przejmowałem, ale dla nich to było ważne. Uważam, że na "Calling All Stations" jest dużo obiecującej muzyki, ale następna płyta byłaby jeszcze lepsza, bo po trasie staliśmy się w większym stopniu zespołem. Zawsze żałowałem, że nigdy nie spróbowaliśmy. Mogliśmy ją przecież nagrać, a gdybyśmy uznali, że nie jest dość dobra, nigdy jej nie wydać. Gdyby jednak nam się udała, można było zagrać trasę po teatrach, po mniejszych halach. Zdobyć kolejne artystyczne, muzyczne doświadczenie. Ale oni tego nie chcieli. I w ten sposób milczą już od 13 lat, a to dość dziwne, zważywszy ich talent.

Czemu to robią?
Spuścizna Genesis jest w ich, a nie moich rękach. I domyślam się, że - mając tak wspaniałą historię - nie chcą jej zniszczyć, wypuszczając jakąś słabą piosenkę. Rozumiem takie stanowisko, ale nie zgadzam się z nim. Chciałbym zobaczyć tych muzyków znów na scenie. Byłem na ostatniej trasie koncertowej z Philem Collinsem. To był niezły show, dobrze dobrali piosenki. Ale - jak większość fanów Genesis - byłem zawiedziony, bo czekałem na nowe utwory.

Twoim zdaniem Genesis już nie wróci na scenę?
Z Genesis nigdy nic nie wiadomo. Nic mnie już nie zaskoczy.
Na pewno spotykasz się z głosami, że Twój ostatni projekt to jedynie próba dyskontowania marki, jaką wciąż jest Genesis. I że - mogąc pochwalić się tylko dwuletnim epizodem w tym zespole - nie masz legitymacji do wykonywania tych utworów, w tym solowych piosenek Phila Collinsa i Petera Gabriela.
Nie zamierzam dyskutować z tym, że Genesis wciąż jest magnesem. Oczywiście, robię to, bo ludzie lubią te piosenki. Koncerty, które gram w ramach Genesis Klassik, bazują na świecie Genesis. Ale też na solowych karierach jego muzyków i mojej. Genesis jest pod tym względem unikalny, bo trudno znaleźć inną grupę, którego członkowie osiągnęli równie duży sukces solo, co razem. Wybieram więc coś z każdego aspektu ich historii.

Nie czujesz jednak, że oddala Cię to od własnej kariery?
Może nie podoba się to dziennikarzom muzycznym, ale nie zamierzam się tym przejmować. Zapewniam ludziom rozrywkę i dopóki pojawiają się na moich koncertach, wiem, że robię coś dobrego. Każdej nocy wychodzę, podpisuję płyty, rozmawiam z ludźmi - i słyszę, co mówią. Poza tym ja po prostu kocham te piosenki. Wiem też, że jestem przede wszystkim wokalistą. Piszę przyjemne utwory, ale nie osiągnąłem solowego sukcesu jak Peter czy Phil. Jako wokalista, głos jestem jednak dobry jak nikt inny - i w to wierzę. A Elvis Presley, Frank Sinatra czy Barbra Streisand też zrobili karierę, śpiewając piosenki innych ludzi.

Fani są najważniejsi?

Tak. Dlatego gram dużo akustycznych koncertów, na których rozmawiam z nimi, żartuję. Wiem, jak ważne jest dla ludzi, kiedy artysta do nich mówi, nawet jeśli nie rozumieją wszystkiego. To czyni ich uczestnikami koncertu i wytwarza niemal rodzinną atmosferę. Buduje więź, bliskość. Wiem, że kiedy wydam album, moi fani nie muszą go usłyszeć go w radiu. Po prostu pójdą do sklepu i go kupią. A jeśli im się nie spodoba, napiszą mi o tym w e-mailu. Zbudowałem swoją karierę, pracując bardzo ciężko. Jestem dumny z miejsca, do którego doszedłem. Jest prawdziwe, bo moje. Ilu znasz artystów, którzy dają 140 koncertów w roku i nie mają kontraktu z dużą wytwórnią? Pewnie niewielu. Ja jestem jednym z nich.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki