89 urodziny Gdyni. Miasto, w który można się zakochać

Zanim Rada Ministrów wydała rozporządzenie o nadaniu Gdyni praw miejskich, władzę w wiosce Gdyni sprawował Jan Radtke. Urząd objął jeszcze przed przyłączeniem Pomorza do Polski, co nastąpiło przed wybuchem rewolucji w Niemczech, kiedy wprowadzono do Rady Gminnej kilku Kaszubów. Ci zaś, mając poparcie gdynian, 23 listopada 1918 roku usunęli pruskiego gospodarza. Wtedy Jan Radtke, wywiesiwszy na budynku urzędu polską flagę, zasiadł w fotelu, po czym - 30 sierpnia 1919 roku - został już legalnie wybrany wójtem Gdyni.

Urodziny Gdyni 2015. Toast za pomyślność miasta gorącą czekoladą i zdjęcie gdynian [PROGRAM]

Okno na świat, jakim miał być gdyński port, a nawet już jego budowa, przyciągało do wioski położonej nad brzegiem Bałtyku tysiące ludzi. W 1921 roku we wsi Gdynia mieszkało 1300 osób. Gdy Gdynia otrzymywała prawa miejskie, żyło tu już 12 tys. mieszkańców. Za 12 lat liczba wzrośnie dziesięciokrotnie - Gdynia miała 120 tys. mieszkańców. Taki masowy napływ ludności spowodował, iż już w 1922 roku władze gminy musiały podjąć działania mające na celu rozbudowę administracji. Pierwsze poważne zmiany, będące wstępem do umiastowienia Gdyni nastąpiły już 30 grudnia 1925 roku, kiedy to do wioski przyłączone zostały Oksywie oraz tereny portowe, wcześniej należące do powiatów wejherowskiego i puckiego. Półtora miesiąca później, 10 lutego 1926 roku, Gdynia była już miastem. Pod koniec tego samego roku definitywnie został zerwany związek terytorialny nowo narodzonego miasta z sąsiednimi powiatami. Utworzono bowiem zupełnie nowy powiat morski, do którego Gdynia została wcielona. Jednak trzy lata później, w styczniu 1929 roku, także ten powiat był już za mały dla prężnie rozwijającego się miasta - Gdynia została więc z niego wyodrębniona jako starostwo grodzkie.

Władzę w Gdyni od momentu nadania jej praw miejskich sprawowały dwa równorzędne organy: dwunastoosobowa Rada Miejska jako organ władzy ustawodawczej oraz trzyosobowy magistrat, z burmistrzem Augustynem Krause na czele.

Miasto jednak rozwijało się w takim tempie, a budowa portu powodowała tak wielkie zainteresowanie ówczesnych władz państwa polskiego, że w 1930 roku wprowadzono w Gdyni władzę komisaryczną. Od tego momentu to prezydent Rzeczypospolitej Polskiej osobiście namaszczał nowych włodarzy dla Gdyni. Komisarze rządu sprawowali władzę w Gdyni aż do wybuchu drugiej wojny światowej we wrześniu 1939 roku. Funkcję sprawowali kolejno: Bronisław Biały, Zygmunt Zabierzowski, Seweryn Czerwiński oraz najdłużej, od 10 lutego 1933 roku do września 1939 roku, Franciszek Sokół.

Za ich rządów Gdynia rosła w siłę i rozrastała się, wchłaniając po kolei coraz to nowe okoliczne wioski. Jako pierwsza do Gdyni wcielona została w 1930 roku Chylonia, trzy lata później Obłuże, Działki Leśne i Witomino. W 1935 roku swoją niezależność na korzyść przynależności do chyba najprężniej rozwijającego się w ówczesnej Polsce miasta straciły Cisowa, Orłowo Morskie, Mały Kack i Pogórze Dolne.